بررسی رابطه تاب آوری روان شناختی با موفقیت تحصیلی

اختلالات یادگیری، یکی از مهم ترین موانع تحصیلی رایج در مقاطع کودکی و نوجوانی، چالشی اساسی در برابر سیستم های آموزشی و خانواده ها به شمار می روند. این اختلالات، علی رغم وجود سطح هوشی عادی یا نزدیک به آن، با پایداری در ضعف عملکردهای بنیادین نظیر خواندن، نوشتن و محاسبات ریاضیاتی مشخص می شوند که معمولا به کاهش شدید عملکرد درسی، از دست دادن انگیزه و تضعیف عزت نفس فردی می انجامد. تاب آوری روان شناختی، به عنوان یک سازه حیاتی، پتانسیل قابل توجهی برای تعدیل پیامدهای منفی این وضعیت و افزایش موفقیت تحصیلی دارد. تاب آوری، در واقع، ظرفیت درونی فرد برای تطابق موثر با شرایط سخت، گذر موفقیت آمیز از موانع و بازگشت به سطح کارکرد مناسب روانی-اجتماعی در مواجهه با استرس های محیطی و فردی تعریف می شود.هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی کمی ارتباط میان تاب آوری روان شناختی و سطح پیشرفت تحصیلی در گروه کودکان مبتلا به اختلال یادگیری بوده است. روش اتخاذ شده در این پژوهش، از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه هدف شامل کلیه دانش آموزان با تشخیص اختلال یادگیری خاص در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول بود. نمونه گیری به روش دردسترس انجام شد و داده های لازم از طریق پرسشنامه استاندارد تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC) و سنجش معدل دروس اصلی به عنوان معیار عملکرد تحصیلی جمع آوری گردید. تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه صورت پذیرفت.نتایج آماری به دست آمده، حاکی از وجود یک همبستگی مثبت و معنادار میان تاب آوری روان شناختی و موفقیت تحصیلی در میان دانش آموزان دارای اختلال یادگیری است. به بیان دیگر، کودکانی که نمرات بالاتری در مقیاس تاب آوری کسب کرده بودند، پیشرفت و عملکرد تحصیلی بهتری را به نمایش گذاشتند. افزون بر این، مولفه های مشخصی از تاب آوری مانند تنظیم هیجانی، حس امید و کفایت شخصی، به عنوان متغیرهای پیش بینی کننده قابل اتکا برای سطح موفقیت تحصیلی شناخته شدند.در نهایت، این مطالعه پیشنهاد می کند که تاب آوری باید به عنوان یک منبع روانی محوری در برنامه های آموزشی و توانبخشی کودکان دارای ناتوانی یادگیری گنجانده شود. بنابراین، تدوین و اجرای طرح های مشاوره ای و آموزشی که بر تقویت مهارت های تاب آوری متمرکز هستند، نه تنها باعث بهبود وضعیت آکادمیک این دانش آموزان می شود، بلکه در ارتقاء سلامت روان و توانایی سازگاری اجتماعی آن ها نیز نقش زیربنایی ایفا خواهد کرد. توصیه می شود متخصصان آموزش و پرورش استثنایی و سیاست گذاران حوزه ی تعلیم و تربیت، در کنار راهبردهای تخصصی آموزشی، مداخلات روان شناختی مبتنی بر تاب آوری را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از پروتکل های حمایتی خود در نظر بگیرند.

کلیدواژه ها:

پیشرفت آموزشی ، ناتوانی های یادگیری ، متخصصان استثنایی ، بهزیستی روانی.