بررسی تغییرات دمای سطحی زمین با استفاده ازمدل کین و شاخص های سیمای سرزمین (مطالعه موردی: شهر قزوین)

زمینه و هدف: دمای سطحی زمین[۱] یکی از پارامترهای مهم مربوط به انرژی سطحی و تعادل آب وهوایی در مقیاس محلی و جهانی است. جزایر حرارتی شهری درنتیجه فاکتورهای مختلفی بوجود می آید که ویژگی های دمایی مواد پوشاننده سطح زمین یکی از مهمترین عوامل هستند. هدف یافتن ارتباط بین دمای سطحی و پوشش اراضی است.

روش بررسی: با استفاده از تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره لندست ۵ و سنجنده TM برای سه دوره زمانی ۱۹۸۹، ۱۹۹۹ و ۲۰۰۹ دمای سطحی زمین در محدوده شهر قزوین با استفاده ازمدلQin۲۰۰۱ محاسبه شد؛ پس از نرمال سازی دما بر اساس میانگین و انحراف معیار در ۴ طبقه دمایی پهنه بندی گردید و پوشش اراضی در سه دوره زمانی ۳ طبقه اراضی شهری، کشاورزی و بایر استخراج شد.

یافته ها: با توجه به تغییرات روزانه و فصلی برآورد میزان دمای سطحی متفاوت است برای این منظور از نرمال سازی دما استفاده شد. میزان همبستگی بین دمای سطحی و دمای هوا در ۷۷/۰ می باشد. به منظور کمی سازی رابطه بین تغییرات دمای و پوشش اراضی از سنجه های سیمای سرزمین شامل تعداد لکه، تراکم لکه، مساحت و نسبت محیط به مساحت استفاده شد که گویای تغییرات دمای سطح زمین با پوشش اراضی است.

بحث و نتیجه گیری: بیشترین دمای سطحی برای کاربری شهرک صنعتی در حومه و داخل شهر قزوین با بیشترین میزان تعدادلکه و تراکم لکه برآورد شد و فضای سبز و اراضی کشاورزی کمترین میزان دما را دارد. اراضی بایر به دلیل عدم پوشش گیاهی مناسب و همچنین کاهش تبخیر و تعرق سطحی دارای دمایی بالایی است.

۵- Land Surface Temprature

کلیدواژه ها:

جزایر حرارتی شهری ، دمای سطحی زمین ، مدل Qin ، پوشش اراضی ، شهر قزوین.