بررسی نقش واسطه ای خوداثربخشی اجتماعی در رابطه بین تعامل همسالان و رفتارهای اجتماعی دانش آموزان

در جوامع معاصر، رشد مهارت های اجتماعی در دانش آموزان به عنوان یکی از شاخص های کلیدی موفقیت تحصیلی و اجتماعی شناخته می شود و محیط مدرسه به عنوان بستری مهم برای تجربه تعاملات اجتماعی و شکل گیری رفتارهای اجتماعی ایفای نقش می کند. تعامل همسالان، از مهم ترین عوامل محیطی در این زمینه محسوب می شود، زیرا از طریق تعامل با دیگران، دانش آموزان فرصت یادگیری مهارت های اجتماعی مانند همکاری، همدلی، حل تعارض و رفتارهای یاری گرانه را پیدا می کنند. با این حال، کیفیت این تعاملات و باور دانش آموزان به توانایی های خود در روابط اجتماعی، می تواند اثر متفاوتی بر رفتارهای اجتماعی آن ها داشته باشد. خوداثربخشی اجتماعی به باور فرد نسبت به توانایی خود در مدیریت و موفقیت در روابط اجتماعی اشاره دارد و نقش مهمی در تعیین سطح مشارکت، رفتارهای یاری گرانه و توانایی مدیریت تعارض دارد. پژوهش های پیشین نشان داده اند که دانش آموزانی که از خوداثربخشی اجتماعی بالایی برخوردارند، در تعامل با همسالان موثرتر عمل می کنند و رفتارهای اجتماعی مثبت بیشتری از خود نشان می دهند. تعامل مثبت همسالان با افزایش خوداثربخشی اجتماعی و رفتارهای اجتماعی مطلوب مرتبط است، در حالی که تجربه تعارض یا طرد اجتماعی می تواند باعث کاهش این باورها و بروز رفتارهای منفی شود. به عبارت دیگر، خوداثربخشی اجتماعی می تواند به عنوان یک متغیر واسطه ای عمل کند که اثر تعامل همسالان بر رفتارهای اجتماعی را تعدیل یا تقویت می کند. این یافته ها اهمیت طراحی برنامه ها و مداخلات آموزشی را نشان می دهد که هم به تقویت تعاملات مثبت همسالان و هم به ارتقای باور توانمندی های اجتماعی دانش آموزان می پردازند. رفتارهای اجتماعی دانش آموزان محصولی از تعامل مستمر میان عوامل محیطی و روان شناختی هستند. تعامل همسالان به عنوان عامل محیطی و خوداثربخشی اجتماعی به عنوان عامل روان شناختی میانجی، در کنار یکدیگر مسیر رشد اجتماعی سالم دانش آموزان را هموار می کنند.

کلیدواژه ها:

خوداثربخشی اجتماعی ، تعامل همسالان ، رفتارهای اجتماعی ، دانش آموزان ، طرد اجتماعی