تبیین و نقد مفهوم قدرت مطلق خداوند در تئودیسه ی جان هایگن

مطلق بودن قدرت خداوند، از جمله اوصافی بوده و هست که، سازگاری آن با دیگر اوصاف او و نیز با پدیده های مختلف بشری و طبیعی، برای فیلسوفان و الهی دانان از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. در جستار حاضر، به تحلیل و تبیین مفهوم قدرت مطلق خداوند از منظر یکی از اندیشمندان در الهیات مسیحی و فلسفه ی دین معاصر، یعنی جان هایگن، توجه شده است که تاکنون در پژوهش های حوزه ی فلسفه ی دین به طور جدی و مستقل، از آن سخنی به میان نیامده است. هایگن برای یافتن برون رفتی از مساله ی شر، مفهوم قدرت مطلق را با نگاهی تاریخی مورد توجه قرار می دهد و با نقد راه حل های سنتی برای این مساله، تلاش می کند تا مفهوم قدرت مطلق الهی را بر اساس الهیات عشق و خیرخواهی، تبیین کند تا بتواند برون رفتی برای مساله ی شر بیابد. رویکرد او در این مساله، به رویکرد الهیات پویشی نزدیک می شود و لذا برخی نقدهای وارد بر الهیات پویشی، به دیدگاه هایگن نیز وارد می شود. امتناع پرستش خداوند، پذیرفتن استقلال در قدرت تاثیرگذاری نیروهای متافیزیکی بر جهان و تقابل متافیزیکی آنها با قدرت خداوند و محدود و متناهی شدن قدرت خداوند، از جمله نقدهایی است که می توان به تبیین هایگن از مفهوم قدرت مطلق خداوند، مطرح نمود. در جستار حاضر تلاش شده تا بر اساس منابع مرتبط با مفهوم قدرت مطلق در الهیات مسیحی و نیز اندک منابعی که به بیان دیدگاه هایگن اختصاص یافته اند، تبیین جامعی از رویکرد او همراه با نقد و بررسی از منظر الهیات فلسفی اسلامی ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

قدرت مطلق ، خداوند ، الهیات ، مسیحیت ، هایگن