بررسی نقش حمایت خانواده در ارتقاء مهارت های اجتماعی و خودکارآمدی دانش آموزان مدارس ابتدایی

در دنیای امروز که پیچیدگی های اجتماعی، فرهنگی و آموزشی روزبه روز در حال افزایش است، نقش خانواده به عنوان نخستین و پایدارترین نهاد تربیتی بیش از هر زمان دیگری در رشد و شکوفایی کودکان اهمیت یافته است. خانواده به عنوان نخستین محیطی که کودک در آن متولد می شود، رشد می یابد و هویت فردی و اجتماعی اش را شکل می دهد، نقشی بنیادی در شکل گیری مهارت های اجتماعی و احساس خودکارآمدی ایفا می کند. دوران ابتدایی یکی از حساس ترین و تعیین کننده ترین مراحل رشد انسان است؛ دوره ای که در آن بنیان های شخصیتی، اخلاقی، عاطفی و اجتماعی فرد پایه گذاری می شود و حمایت یا غفلت خانواده در این مرحله می تواند آثار ماندگار و گسترده ای بر آینده تحصیلی، رفتاری و روانی کودک بر جای گذارد. مهارت های اجتماعی به مجموعه ای از توانایی ها اطلاق می شود که فرد را قادر می سازد در تعامل با دیگران، ارتباطی موثر، سازنده و متقابل برقرار کند، احساسات خود و دیگران را درک نماید، همکاری و همدلی نشان دهد و در مواجهه با تعارضات و مشکلات، از روش های سالم و منطقی برای حل آنها بهره گیرد. در مقابل، خودکارآمدی به معنای باور فرد به توانایی های خود برای انجام موفقیت آمیز یک فعالیت یا مواجهه با موقعیت های چالش برانگیز است. از دیدگاه بندورا، خودکارآمدی نقشی اساسی در انگیزش، پشتکار، خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی نقش حمایت خانواده در ارتقاء مهارت های اجتماعی و خودکارآمدی دانش آموزان مدارس ابتدایی پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که خانواده های حمایتگر، نقش تعیین کننده ای در رشد اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش آموزان دارند. حمایت والدین نه تنها احساس امنیت و تعلق را در کودک افزایش می دهد، بلکه موجب می شود او در محیط های اجتماعی و آموزشی با اطمینان و انگیزه بیشتری فعالیت کند. بر اساس یافته های روان شناسی رشد، تعامل مثبت والدین با فرزندان، ایجاد گفت وگوی باز و صادقانه، و تشویق به مشارکت در فعالیت های گروهی، از مهم ترین عوامل ارتقاء مهارت های اجتماعی محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

خانواده ، مهارت اجتماعی ، خودکارآمدی ، دانش آموزان ، آموزش