بررسی درک فرهنگیان شهر ارومیه از مسئولیت اجتماعی خود در قبال خانواده و پویایی جمعیت

پژوهش حاضر با هدف بررسی درک فرهنگیان شهر ارومیه از مسئولیت اجتماعی خود در قبال خانواده و پویایی جمعیت انجام شده است. با توجه به کاهش نرخ باروری در ایران و ضرورت اجرای سیاست های حمایتی، نقش فرهنگیان به عنوان الگوهای اجتماعی و حاملان ارزش های فرهنگی بیش از پیش برجسته شده است. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد و تجارب ۱۳ فرهنگی شاغل در مقاطع مختلف تحصیلی شهر ارومیه از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته تحلیل گردید. تحلیل داده ها منجر به استخراج هفت تم اصلی شد که شامل نقش الگویی معلمان، چالش های فرهنگی و اجتماعی، راهکارهای عملی، تجربیات فردی، تاثیر بر دانش آموزان و جامعه، سیاست های حمایتی و ابعاد روانی عاطفی بود. فرهنگیان در مصاحبه ها بر سه محور کلیدی برای تحقق پویایی جمعیت تاکید داشتند: نخست، آموزش خانواده محور در مدارس از طریق کارگاه های والدین و تلفیق مفاهیم خانواده در برنامه های درسی؛ دوم، ایجاد شبکه های مشاوره و حمایت عاطفی از خانواده ها در قالب کلینیک های مدرسه ای؛ و سوم، بهره گیری از رسانه ها و فناوری های آموزشی برای مقابله با نگرش های منفی نسبت به ازدواج و فرزندآوری. به ویژه، آن ها نقش خود را در بازسازی اعتماد خانواده ها به ارزش فرزندآوری بسیار موثر دانستند و نمونه های متعددی از تاثیر رفتار و گفتار خود در تغییر نگرش والدین ارائه کردند. یافته ها همچنین نشان داد که فشارهای اقتصادی، نفوذ سبک زندگی فردگرایانه در رسانه های اجتماعی و تنوع فرهنگی قومی از مهم ترین موانع ایفای نقش موثر فرهنگیان هستند. با این حال، تجربیات موفق آنان ثابت می کند که آموزش های تخصصی، حمایت نهادی و ارتقای سواد رسانه ای معلمان می تواند اثر قابل توجهی بر نگرش خانواده ها نسبت به تشکیل خانواده و فرزندآوری داشته باشد. در نتیجه، فرهنگیان در صورت توانمندسازی و حمایت سازمانی می توانند به عنوان کنشگران فرهنگی جمعیت نقش آفرین باشند.

کلیدواژه ها:

فرهنگیان ، مسئولیت اجتماعی ، پویایی جمعیت ، خانواده