نقش مدیریت فرهنگی در تقویت سرمایه اجتماعی در جوامع معاصر

سرمایه اجتماعی در دهه های اخیر به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه اجتماعی و فرهنگی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این مفهوم، ابعاد متعددی همچون اعتماد اجتماعی، مشارکت مدنی، انسجام اجتماعی و هویت فرهنگی را در بر می گیرد و نقشی بنیادین در کیفیت روابط انسانی و توانمندی های جمعی ایفا می کند. در این میان، مدیریت فرهنگی به عنوان سازوکاری نهادی و راهبردی می تواند به تقویت و بازتولید سرمایه اجتماعی در جوامع معاصر کمک کند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی، به بررسی نقش مدیریت فرهنگی در ارتقای سرمایه اجتماعی پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که مدیریت فرهنگی از طریق طراحی فضاهای مواجهه ایمن و میان فرهنگی، تدوین قواعد شفاف همکاری، تقویت مشارکت های مدنی و حمایت از هویت های فرهنگی پل زن می تواند مسیر رشد سرمایه اجتماعی را هموار سازد. همچنین مقایسه مطالعات داخلی و خارجی حاکی از آن است که چه در سطح جوامع محلی و چه در عرصه بین المللی، سرمایه اجتماعی زمانی تقویت می شود که مدیریت فرهنگی فراتر از اقدامات نمادین عمل کرده و به نهادمندسازی روابط اجتماعی بپردازد. با این حال، محدودیت پژوهش حاضر آن است که به دلیل ماهیت نظری–کتابخانه ای، نتوانسته شواهد میدانی را به طور مستقیم وارد تحلیل کند؛ با وجود این، رویکرد تحلیلی اتخاذ شده امکان ارائه چارچوبی جامع و منسجم برای تبیین ارتباط مدیریت فرهنگی و سرمایه اجتماعی را فراهم ساخته است. این چارچوب می تواند مبنایی برای سیاست گذاری های فرهنگی و مسیر تازه ای برای تحقیقات تجربی آینده باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت فرهنگی ، سرمایه اجتماعی ، انسجام اجتماعی ، اعتماد اجتماعی