تاثیر مشاوره شغلی بر هویت حرفه ای و تصمیم گیری تحصیلی-شغلی دانش آموزان

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مشاوره شغلی بر شکل گیری هویت حرفه ای و بهبود تصمیم گیری تحصیلی–شغلی دانش آموزان دبیرستانی انجام شد. در دوران نوجوانی، تصمیم های تحصیلی غالبا تحت تاثیر خانواده و محیط قرار می گیرند و بدون شناخت واقعی توانایی ها و علایق شخصی اتخاذ می شوند؛ این امر موجب سردرگمی هویتی و اشتباه در انتخاب مسیر شغلی می گردد. رویکرد مشاوره شغلی با تمرکز بر خودشناسی، آگاهی از مشاغل، و برنامه ریزی واقع گرایانه، می تواند به تقویت هویت حرفه ای دانش آموزان و تصمیم گیری آگاهانه آنان کمک کند.روش پژوهش کیفی–توصیفی و مبتنی بر مطالعه ی مداخله ای در یک دبیرستان دولتی بود. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته، مشاهده رفتار در جلسات مشاوره، و بررسی پرونده های انتخاب رشته جمع آوری شد. تحلیل داده ها به روش تماتیک و با مثلث سازی اطلاعات میان سه منبع داده انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که مشاوره شغلی با افزایش خودآگاهی، شناخت استعدادها، و کاهش وابستگی تصمیم گیری به فشارهای بیرونی، موجب شفافیت هویت حرفه ای و ارتقای مهارت تصمیم گیری تحصیلی–شغلی گردیده است. دانش آموزان پس از شرکت در جلسات مشاوره توانستند میان علایق، توانایی ها و اهداف آینده ی خود ارتباط منطقی برقرار کنند، و اعتمادبه نفس آنان در بیان انتخاب های تحصیلی و شغلی به صورت محسوسی افزایش یافت.این پژوهش ضمن تاکید بر ضرورت ادغام برنامه های مشاوره ی شغلی در نظام آموزشی، بیانگر آن است که حمایت تحصیلی هدفمند و آموزش مهارت تصمیم گیری می تواند بستری موثر برای شکل گیری هویت حرفه ای پایدار در نوجوانان ایرانی فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

مشاوره شغلی ، هویت حرفه ای ، تصمیم گیری تحصیلی ، خودشناسی ، نوجوانان