بررسی انتقادی منظر دوگانهانگار مدرن در نظریات علوم انسانی و اجتماعی

مقاله حاضر تلاش میکند تا با رویکردی میانرشتهای، ملهم از روانکاوی، جامعهشناسی، و عرفان نظری، به نقد منظر دوگانهانگار حاکم بر اکثر نظریات علوم انسانی و اجتماعی بپردازد. دراینراه، ابتدا ازخلال روایتی روانکاوانه از تولد سوژه، مقدمه بحث شرح داده میشود. سپس، در بخش بیان مسئله، طرح میشود که مشکل بنیادین منظر دوگانهانگار مدرن این است که با فراموشی لحظه جدایی از هستی، سوژگی بهمثابه معرفتی ثانوی، اعتباری، موقتی، و البته ضروری را بهشکلی توهمی بهجای هستیشناسی حقیقی میگیرد و سپس تلاش میکند واقعیت بیرونی را برمبنای دوگانه سوژ-ابژه توضیح دهد. مقاله سپس با تکیه به آثار متاخر گئورگ زیمل، این ایده را که تجربه وحدت با هستی در دنیای پسا-اودیپی ناممکن است، رد میکند. این مهم بهواسطه منظر نوکانتی زیمل و بسط این ایده امانوئل کانت تحقق مییابد که تعلیق مرز میان سوژه و ابژه در سپهر زیباییشناسی ممکن است. برایناساس، زیمل امکان تعلیق دوگانه سوژه-ابژه را در سطح اجتماعی و سیاسی نیز ممکن میداند. مقاله در ادامه مفهوم «تخطی» را پیش میکشد و سعی میکند با استفاده از مفاهیم جامعهشناختی «من فاعلی» و «من مفعولی» از جرج هربرت مید و همچنین بهمدد خوانشی عرفانی با تکیه بر آراء ابن عربی و جلالالدین محمد رومی، امکان تعلیق دوگانه سوژه-ابژه را بر رسد.

کلیدواژه ها:

دوگانه سوژه-ابژه ، دوگانه انگاری مدرن ، تخطی ، من فاعلی ، وحدت وجود ،   افسون زدایی