بررسی نحوه تاثیرتشویق در افزایش یادگیری دانش آموزان

تشویق به عنوان یکی از بنیادی ترین و اساسی ترین اصول در فرآیند یاد دهی یادگیری، جایگاهی بی بدیل در امر تعلیم و تربیت دارد. انسان موجودی اجتماعی است که نیازمند تایید، پذیرش و قدردانی از سوی دیگران می باشد. در این میان، کودکان و نوجوانان به سبب حساسیت های رشدی، بیش از هر گروه دیگری به حمایت عاطفی و تشویق نیازمندند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و کارکرد تشویق در افزایش یادگیری دانش آموزان انجام شد. اهمیت این موضوع از آن جا ناشی می شود که تشویق نه تنها انگیزش درونی را تقویت می کند، بلکه زمینه ساز پرورش خلاقیت، افزایش اعتماد به نفس و پایداری در انجام تکالیف درسی نیز می گردد.روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی بوده و جامعه آماری آن شامل دبیران و مربیان مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان بم می باشد. برای گردآوری داده ها از مقیاس های درجه بندی و پرسش نامه های استاندارد استفاده شد که میزان بهره گیری معلمان از روش های تشویق کلامی، غیرکلامی، مادی و غیرمادی و تاثیر آن بر یادگیری دانش آموزان را مورد سنجش قرار داد. یافته های پژوهش نشان داد که تشویق در تمامی اشکال خود تاثیر مثبت و معناداری بر افزایش یادگیری دارد، اما تشویق غیرمادی و کلامی (مانند لبخند، تایید شفاهی، تحسین علنی) اثرگذاری عمیق تر و پایدارتر نسبت به تشویق های صرفا مادی دارد.بررسی نتایج به دست آمده آشکار ساخت که تشویق، اگر در چارچوب ضوابط و اصول تربیتی صحیح به کار گرفته شود، موجب افزایش انگیزه پیشرفت تحصیلی، تقویت عزت نفس، رشد اجتماعی و کاهش رفتارهای ناسازگار دانش آموزان خواهد شد. در مقابل، نبود تشویق یا استفاده نابجا از تنبیه، نه تنها فرآیند یادگیری را مختل می کند، بلکه سبب شکل گیری مقاومت، پرخاشگری و افت تحصیلی در میان دانش آموزان می گردد.از دیدگاه نظری، نتایج پژوهش حاضر با اصول روان شناسی یادگیری، به ویژه نظریه های رفتارگرایی اسکینر و انگیزش درونی دسی و رایان همسو است؛ به گونه ای که پاداش و تقویت مثبت، عامل کلیدی در تثبیت رفتارهای مطلوب محسوب می شود. افزون بر این، یافته ها با آموزه های دینی و فرهنگی جامعه نیز مطابقت دارد؛ جایی که تشویق و مهرورزی به عنوان ریشه های اساسی تربیت اسلامی معرفی شده است.به طور کلی، می توان گفت تشویق در صورتی که متناسب با ویژگی های فردی دانش آموزان به کار گرفته شود، نقشی کلیدی در ارتقای کیفیت آموزش و افزایش سطح یادگیری ایفا می کند. بنابراین، بهره گیری از روش های تشویق باید به عنوان یک اصل بنیادین در سیاست های آموزشی، برنامه های درسی و رفتار معلمان مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

، یادگیری ، دانش آموزان ، مدرسه