رضایت شغلی معلمان؛ حلقه پنهان کیفیت آموزش

رضایت شغلی معلمان به منزله ی یکی از مولفه های بنیادین در کیفیت آموزش، چنان پیوندی میان انگیزش درونی، احساس ارزشمندی و کارآمدی حرفه ای ایجاد می کند که هر تغییر در آن می تواند ساختار یادگیری را در مقیاس مدرسه دگرگون سازد. پژوهش های دهه های اخیر نشان می دهند که رضایت شغلی نه صرفا برآمدی از حقوق و مزایا، بلکه حاصل ادراک معلم از عدالت، معنا و خودمختاری در کار است. از دیدگاه مازلو، این رضایت در امتداد برآورده شدن نیازهای اساسی و خودشکوفایی معنا می یابد؛ هرزبرگ آن را نتیجه ی ترکیب عوامل انگیزشی و بهداشتی می داند؛ دسی و رایان در قالب نظریه ی خودتعیینی تاکید می کنند که سه نیاز بنیادین «خودمختاری، شایستگی و ارتباط» زیربنای رضایت شغلی اند؛ بندورا و ویگوتسکی نیز نشان داده اند که ادراک کارآمدی شخصی و بستر فرهنگی-اجتماعی تعاملات، در تحکیم رضایت و به تبع آن عملکرد آموزشی نقش محوری دارد. در سطح نهادی، رضایت شغلی معلمان به مثابه سرمایه انسانی و عاطفی، موجب گسترش تعاملات سازنده، مشارکت میان حرفه ای و ارتقای جو روانی مدرسه می شود. این مقاله با رویکردی تحلیلی-نظری، رابطه ی میان مولفه های فردی (نیازها، انگیزش، ادراک عدالت و خودکارآمدی) و مولفه های سازمانی (مدیریت حمایتی، فرهنگ مدرسه و فرصت های توسعه حرفه ای) را واکاوی می کند؛ همچنین نشان می دهد که چگونه رضایت شغلی در نهایت حلقه ی پنهان کیفیت آموزشی و یادگیری معنادار است.

کلیدواژه ها:

رضایت شغلی ، انگیزش ، خودتعیینی ، کیفیت آموزش ، کارآمدی معلم ، فرهنگ مدرسه.