تربیت زیست محیطی در برنامه درسی مدارس: از نظریه تا عمل

هدف: این پژوهش با هدف تبیین جایگاه تربیت زیست محیطی در برنامه درسی مدارس و ارائه راهکارهای عملی برای گذر از نظریه به عمل انجام شده است.روش: این مطالعه با اتخاذ رویکردی کیفی و با استفاده از روش مرور نظام مند منابع و تحلیل محتوای مطالعات معتبر داخلی و بین المللی در این حوزه انجام گرفته است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که شکاف عمیقی بین نظریه و عمل در حوزه تربیت زیست محیطی در مدارس ایران وجود دارد. از یک سو، مبانی فلسفی غنی در تعلیم و تربیت اسلامی و فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران از جمله نگرش توحیدی به طبیعت، قداست بخشی به محیط زیست و هدفمندی عالم طبیعت، پشتوانه های نظری مستحکمی برای این امر فراهم می کنند . از سوی دیگر، مطالعات میدانی نشان می دهد که برنامه ریزی منسجمی برای تربیت زیست محیطی در مدارس وجود ندارد و عملکردها بسیار کم و ناچیز است . روش های آموزشی غالبا سنتی و معلم محور هستند و نتوانسته اند ارتباط معناداری بین دانش آموزان و محیط زیست ایجاد کنند . موفقیت این مسیر در گرو به کارگیری روش های فعال و تجربه محور مانند یادگیری مشارکتی، بازی های آموزشی، نمایش و پروژه های عملی است.نتیجه گیری: یکپارچه سازی موفق تربیت زیست محیطی در برنامه درسی مدارس نیازمند عزمی سه جانبه در سطوح سیاست گذاری، برنامه ریزی درسی و اجرای آموزشی است. تدوین برنامه مدون، توانمندسازی معلمان، استفاده از روش های تدریس خلاق و توجه به ابعاد عاطفی و نگرشی در کنار دانش، از ارکان اصلی تحقق این هدف هستند.

کلیدواژه ها:

تربیت زیست محیطی ، برنامه درسی ، آموزش محیط زیست ، مبانی فلسفی ، روش های فعال تدریس ، مدارس ایران