بررسی تاثیر استرس شغلی بر کیفیت زندگی معلمان و راهکارهای کاهش آن

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر استرس شغلی بر کیفیت زندگی معلمان و ارائه راهکارهای کاهش آن بود. مطالعه حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بوده و جامعه آماری آن را معلمان مقاطع مختلف تحصیلی شهر تهران تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، ۴۵۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با به کارگیری پرسشنامه های استاندارد استرس شغلی و کیفیت زندگی گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شد.یافته های پژوهش نشان داد که بین استرس شغلی و کیفیت زندگی معلمان رابطه معکوس و معناداری وجود دارد (۰٫۶۸- = r، ۰٫۰۰۱ > p). میانگین استرس شغلی معلمان ۷۶٫۲ از ۱۰۰ و میانگین کیفیت زندگی آنان ۵۸٫۳ از ۱۰۰ به دست آمد. بعد سلامت روانی با میانگین ۵۲٫۸ پایین ترین امتیاز و بیشترین تاثیرپذیری را از استرس شغلی نشان داد. مهم ترین عوامل استرس زای شغلی به ترتیب عبارت بودند از: حجم زیاد کار اداری و آموزشی (۸۷٪)، حقوق و مزایای ناکافی (۸۲٪) و رفتار نامناسب اولیاء دانش آموزان (۷۸٪). همچنین، معلمان زن، معلمان با سابقه خدمت بالا و معلمان مقطع ابتدایی استرس شغلی بیشتر و کیفیت زندگی پایین تری داشتند.بر اساس یافته های پژوهش، راهکارهای کاهش استرس شغلی و بهبود کیفیت زندگی معلمان در سه سطح فردی، سازمانی و فراسازمانی ارائه شد. در سطح فردی، آموزش مهارت های مدیریت استرس و توسعه هوش هیجانی پیشنهاد گردید. در سطح سازمانی، بازنگری در حجم کار اداری و بهبود نظام پرداخت مورد تاکید قرار گرفت. در سطح فراسازمانی، ارتقای جایگاه اجتماعی معلم و ثبات در سیاست های آموزشی ضروری تشخیص داده شد. این پژوهش بر لزوم توجه جدی به مسئله استرس شغلی معلمان و تاثیر آن بر کیفیت زندگی آنان تاکید می نماید.

کلیدواژه ها:

استرس شغلی ، کیفیت زندگی ، معلمان ، سلامت روان ، راهکارهای کاهش استرس ، تحلیل همبستگی