نقش ارزیابی توصیفی در ارتقای انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی

ارزیابی توصیفی به عنوان یکی از رویکردهای نوین در نظام آموزشی، با هدف جایگزینی ارزشیابی سنتی نمره محور، بر رشد همه جانبه دانش آموزان و تقویت انگیزه درونی آنان تاکید دارد. این نوع ارزشیابی به جای تمرکز صرف بر نمره، به توصیف دقیق توانایی ها، نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود هر دانش آموز می پردازد و با ارائه بازخوردهای سازنده، دانش آموز را به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری ترغیب می کند. در مدارس ابتدایی، ارزیابی توصیفی نه تنها اضطراب ناشی از آزمون و رقابت را کاهش می دهد، بلکه احساس امنیت روانی، خودکارآمدی و تعلق به محیط یادگیری را نیز تقویت می کند.مطالعات داخلی و خارجی نشان می دهد که اجرای صحیح ارزیابی توصیفی باعث رشد انگیزه درونی برای یادگیری، افزایش توجه به فرآیند به جای نتیجه، و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان در دروس مختلف می شود. این روش همچنین معلمان را از نقش «داور» به نقش «راهنما» و «یار یادگیری» تبدیل می کند و فرصت گفت وگوی سازنده بین معلم، دانش آموز و والدین را فراهم می آورد.نتایج مرور پژوهش ها بیانگر آن است که ارزیابی توصیفی، اگر همراه با آموزش کافی معلمان، بازخورد مستمر و مشارکت خانواده ها اجرا شود، می تواند یکی از موثرترین ابزارها برای پرورش انگیزه، خلاقیت، اعتمادبه نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان ابتدایی باشد. این رویکرد، گامی موثر در راستای تحقق یادگیری معنادار، مدرسه محور و انسان محور است و می تواند نقش تعیین کننده ای در تحول نظام ارزشیابی آموزشی ایفا کند.

کلیدواژه ها:

ارزیابی توصیفی ، انگیزه تحصیلی ، پیشرفت تحصیلی ، یادگیری معنادار ، بازخورد سازنده ، خودکارآمدی ، آموزش ابتدایی ، تحول ارزشیابی