اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد شناختی-رفتاری بر کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد شناختی–رفتاری بر کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان انجام شد. اضطراب امتحان به منزله ی یکی از رایج ترین مشکلات روان شناختی در مدارس، تاثیر مستقیم بر عملکرد تحصیلی و عزت نفس دانش آموز دارد. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی–توصیفی و بهره گیری از روش های تحلیل تماتیک، مثلث سازی داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته، مشاهده ی رفتاری و بررسی پرونده های مشاوره ی تحصیلی، در قالب مطالعه ی میدانی در سه مدرسه ی متوسطه ی شهر کرمانشاه به اجرا درآمد. جامعه ی مورد مطالعه شامل ۲۵ دانش آموز دارای اضطراب امتحان متوسط تا شدید بود که طی ۸ جلسه ی مشاوره گروهی شناختی–رفتاری شرکت نمودند. یافته ها نشان دادند که این نوع مشاوره باعث تغییر نگرش نسبت به موقعیت امتحان، تقویت باورهای مثبت درباره ی توانایی خود، و یادگیری راهبردهای تنظیم هیجان گردید. تم های اصلی به دست آمده شامل بازسازی شناختی، تمرین ذهن آگاهی، یادگیری انعطاف رفتاری، بازتعریف شکست، و حمایت گروهی بودند. مثلث سازی میان داده های مصاحبه و مشاهدات نشان داد که مشاوره گروهی زمینه ی شکل گیری حس همدلی و کاهش احساس تنهایی در مواجهه با امتحان را تقویت کرده است. بررسی پرونده ها نیز کاهش قابل توجه دفعات مراجعه برای شکایت از اضطراب در پایان دوره را تایید کرد. در جمع بندی، نتایج بیانگر این بود که مشاوره گروهی شناختی–رفتاری نه تنها موجب کاهش اضطراب امتحان شد، بلکه مهارت های خودنظم دهی و اعتمادبه نفس دانش آموزان را افزایش داد. این یافته ها می تواند پایه ای برای طراحی سیاست های مشاوره ای مدرسه محور در سیستم آموزش وپرورش ایران باشد.

کلیدواژه ها:

مشاوره گروهی ، شناختی–رفتاری ، اضطراب امتحان ، دانش آموز ، تنظیم هیجان