تحلیل سازوکارهای تامین منابع مالی برای بازآفرینی و بازسازی شهری

بازآفرینی و بازسازی شهری به عنوان یکی از رویکردهای کلیدی در ارتقای کیفیت زندگی، احیای بافت های فرسوده و تحقق توسعه پایدار شهری مطرح است. با این حال، تامین منابع مالی موردنیاز برای اجرای این پروژه ها همواره از مهم ترین چالش های مدیریت شهری به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و تبیین سازوکارهای تامین مالی در فرآیند بازآفرینی و بازسازی شهری انجام شده و تلاش دارد ضمن بررسی مدل های مختلف تامین منابع، کارآمدی و محدودیت های هر یک را در بستر سیاست های شهری و شرایط اقتصادی تحلیل کند. روش تحقیق، تحلیلی توصیفی و مبتنی بر مرور منابع علمی، اسناد برنامه ای و تجارب بین المللی بوده است.یافته ها نشان می دهد که سازوکارهای تامین مالی را می توان در سه دسته اصلی منابع دولتی و عمومی، منابع بخش خصوصی و مدل های مشارکتی و نوین طبقه بندی کرد. منابع دولتی و عمومی شامل بودجه های عمرانی، یارانه ها و اعتبارات بانکی هستند که اگرچه نقش بنیادین دارند، اما محدودیت های مالی و بروکراسی اجرایی، کارایی آن ها را کاهش می دهد. در مقابل، مشارکت بخش خصوصی از طریق سرمایه گذاری مستقیم، قراردادهای مشارکتی (PPP) و ابزارهای مالی همچون اوراق مشارکت و صندوق های سرمایه گذاری، رویکردی انعطاف پذیرتر و پایدارتر محسوب می شود. در سال های اخیر نیز بهره گیری از سازوکارهای نوین همچون تامین مالی جمعی (Crowdfunding)، سرمایه گذاری اجتماعی و ابزارهای مالی مبتنی بر ارزش افزوده زمین، به عنوان راهکارهای مکمل در پروژه های بازسازی شهری مورد توجه قرار گرفته است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که هیچ سازوکاری به تنهایی قادر به پوشش کامل نیازهای مالی پروژه های بازآفرینی شهری نیست و ترکیب چندگانه منابع، به ویژه مدل های مشارکتی دولت و بخش خصوصی، می تواند اثربخش ترین الگو برای تحقق اهداف بازسازی شهری باشد. افزون بر این، شفافیت حقوقی، اعتماد اجتماعی و ایجاد مشوق های اقتصادی برای سرمایه گذاران، از الزامات کلیدی در موفقیت این سازوکارها محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

تامین مالی ، بازآفرینی شهری ، بازسازی بافت فرسوده ، مدل های مشارکتی ، توسعه پایدار