موانع و چالش های آموزش بهداشت از دیدگاه کارکنان بهداشتی شهر بیرجند: یک مطالعه تحلیل محتوا کیفی

سابقه و هدف: آموزش بهداشت در ایران با چالش ها و موانع متعددی روبرو است که بر کیفیت و اثربخشی آن تاثیر می گذارد. شناسایی و رفع این موانع می تواند منجر به ارتقای وضعیت موجود شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین موانع و چالش های آموزش بهداشت از دیدگاه کارکنان بهداشتی شهر بیرجند، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی است که در آن ۱۲ نفر از کارکنان سیستم بهداشتی درمانی بیرجند در پاییز ۱۴۰۲ به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و نظرات آن ها درباره موانع و چالش های آموزش بهداشت بررسی شده است. مصاحبه های نیمه ساختار یافته به صورت حضوری انجام و تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. میانگین مدت زمان مصاحبه ها ۳۰ دقیقه بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از الگوی آنالیز قیاسی الو و کینگاس استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه ۲۶ کد در ۱۷ زیر طبقه فرعی، ۶ طبقه فرعی شامل ضعف در سیاستگذاری و مدیریت، عوامل مرتبط با کارکنان، عوامل مرتبط با مراجعین، ضعف در همکاری با سایر ارگان ها، ضعف در برنامه ها و ضعف در زیرساخت ها و در ۲ طبقه اصلی موانع انسانی و موانع غیر انسانی دسته بندی شدند. استنتاج: نتایج مطالعه نشان دهنده ضعف ها و چالش های مهم انسانی و غیر انسانی در آموزش بهداشت است. ضروری است با توجه به چند بعدی بودن موانع آموزش بهداشت، جهت ارتقاء آن، برنامه ای جامع و هماهنگ در سطوح مختلف سیاست گذاری تدوین گردد که با مشارکت فعال ذینفعان برنامه (مدیران، کارشناسان و اعضای جامعه) به رفع چالش های موجود بر سر راه آموزش بهداشت بپردازد. تاثیر این برنامه بر جامعه طی ارزشیابی های مستمر در سطوح مختلف نظام سلامت بررسی شود.

کلیدواژه ها:

health education ، health promotion ، public health ، community health workers ، health care centers ، qualitative study ، آموزش بهداشت ، ارتقا سلامت ، بهداشت عمومی ، کارکنان بهداشت جامعه ، مراکز بهداشتی و درمانی ، مطالعه کیفی