تاثیر محیط های یادگیری سبز (فضای طبیعی مدرسه) بر بهبود تمرکز و کاهش پرخاشگری در دانش آموزان دوره ابتدایی

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و تبیین تاثیر محیط های سبز (مانند حیاط های طبیعی سازی شده، باغچه های مدرسه، کلاس های درس در فضای باز) بر دو فعالیت در حوزه روانشناسی تربیتی دانش آموزان دوره ابتدایی است: بهبود بیشتر و کاهش پرخاشگری . با توجه به افزایش چشمگیر مشکلات مربوط به توجه و رفتارهای انضباطی ناشی از فشارهای آموزشی و محرک های مصنوعی محیط های بسته مدارس، پیشنهاد راهکارهای مبتنی بر طبیعت به عنوان یک استراتژی پیشگیرانه و ترمیمی، بیش از پیش احساس می شود.مبانی نظری این تحقیق به شدت بر نظریه توجه (Attention Restoration Theory - ART) تکیه دارد. بر اساس این نظریه، توجه به هدایت هایی که در طول فعالیت های درسی خسته کننده به کار می رود، با قرارگیری در فضاهای طبیعی، فرصت های ماندگار و می یابد است. عناصر طبیعی به ویژگی « توجه نرم» ( Soft Fascination ) خود، بدون تحمیل بار شناختی، توجه فرد را به صورت غیرارادی جلب می کنند. پژوهش های تحلیل شواهد تجربی و شبه آزمایشی نشان می دهد که تنها ۲۰ دقیقه در فضای طبیعی مدرسه حضور پیدا می کند ، می تواند به طور معناداری دامنه تمرکز پایدار و عملکرد در آزمون های تمرکز (نظیر کاهش خطاهای سهوی) را در دانش آموزان بهبود بخشد. این امر از طریق کاهش « نظر توجهی » و آزادسازی منابع شناختی به دست می آید.علاوه بر جنبه های شناختی، بررسی ها موید محیط های سبز برای تنظیم نتایج و رفتارهای اجتماعی است. محیط های طبیعی با کاهش سطح فیزیولوژیک استرس (مانند کورتیزول و ضربان قلب)، سطح تحرک پذیری و تکانشگری دانش آموزان را کاهش می دهند. این کاهش استرس، به طور مستقیم به کاهش پرخاشگری در هر دو شکل کلامی و بررسی در محیط مدرسه می شود. فعالیت های جمعی در باغچه های آموزشی نیز حس همدلی و مسئولیت پذیری اجتماعی را تقویت کرده و به طور غیرمستقیم، زمینه بروز رفتارهای ناسازگارانه را تضعیف می کند. در نهایت، مقاله حاضر بر لزوم بازنگری در طراحی معماری مدارس ابتدایی و تبدیل محیط های خشک و سیمانی به محیط های غنی و زنده با هدف ارتقاء سلامت روانی و عملکرد تحصیلی داخلی می نماید.

کلیدواژه ها:

محیط سبز ، محیط طبیعی مدرسه ، دانش آموزان ابتدایی ، مطالعه ، پرخاشگری ، نظریه توجه (ART) ، طبیعت درمانی.