مقایسه اثربخشی دو رویکرد فرزندپروری طرحواره محور و مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر امید و شادکامی کودکان

مقدمه: امیدواری و شادکامی، از هیجانات مثبتی هستند که در مقابل هیجانات منفی مانند افسردگی، اضطراب و یاس قرار دارند که تقویت این هیجانات، موجبات پویایی های روان شناختی و بهبود عملکرد کودکان را میسر می سازد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو رویکرد فرزندپروری طرحواره محور مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل و مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر احساس امید و شادکامی کودکان پیش دبستانی اجرا شد. روش : پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی در سه مرحله پیش ­آزمون، پس ­آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه مادران کودکان پیش دبستانی در شهر اصفهان در زمستان  ۱۴۰۲ بودند که به مراکز مشاوره و راهنمایی مراجعه نموده اند. جهت نمونه گیری ۵۴ مادر دارای کودک ۳ تا ۶ سال بر مبنای ملاک­های ورود و خروج به شیوه هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه ۱۸ نفر) گمارده شدند. پرسشنامه های امیدواری کودکان پیش دبستانی (PRCH-Sparks، ۲۰۲۱) و شادکامی کودکان (ACLQ-Axford، ۱۹۹۰) برای سنجش متغیرهای وابسته استفاده شد. دو گروه آموزشی، هر یک طی ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه­ای تحت درمان قرار­گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت ننمود. نتایج: هر دو رویکرد فرزندپروری در مقایسه با گروه کنترل بر افزایش احساس امیدواری و شادکامی کودکان پیش دبستانی تاثیر داشتند (p<۰.۰۱). با توجه به مقایسه اختلاف میانگین های دو گروه مداخله با گروه کنترل، بسته فرزندپروری طرحواره محور مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل نسبت به فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) تاثیر بیشتری بر بهبود احساس امیدواری و شادکامی کودکان داشت (p<۰.۰۱). نتیجه­ گیری:  بسته نوین فرزندپروری طرحواره محور مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل می تواند از طریق تقویت کودک شاد درون در فرزندپروری به ارتقاء هیجانات مثبت کودکان پیش دبستانی بپردازد. بنابراین با توجه به تاثیر ماندگار هر دو روش فرزندپروری بر افزایش هیجانات مثبت کودکان، استفاده از آن ها در مراکز درمانی و آموزشی برای خانواده و کودکان پیش دبستانی می­تواند مد نظر قرارگیرد.

کلیدواژه ها:

Parenting ، schema therapy ، TA ، ACT ، hope ، happiness ، فرزندپروری ، طرحواره درمانی ، تحلیل رفتار متقابل ، پذیرش و تعهد ، امیدواری ، شادکامی