مروری سیستماتیک و متاآنالیز مداخلات پرستاری انسان محور در ارتقای کیفیت زندگی بیماران روان پریش

پس زمینه: افراد مبتلا به اختلالات روان پریشی به ویژه اسکیزوفرنیا، کیفیت زندگی پایین تری گزارش می کنند و مداخلات جامع غیردارویی از جمله مداخلات پرستاری انسان محور (person-centred / human-centred nursing interventions) می توانند نقش مهمی در بهبود ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی کیفیت زندگی داشته باشند.هدف: هدف این مرور سیستماتیک و متاآنالیز، گردآوری و تحلیل کمی شواهد موجود درباره اثربخشی مداخلات پرستاری انسان محور در ارتقای کیفیت زندگی بیماران روان پریش بود.روش ها: جستجوی ساخت یافته در پایگاه های بین المللی (PubMed, PMC, Scopus, Web of Science) و پایگاه های فارسی (SID, MagIran, IJNR) تا سال ۲۰۲۴ انجام شد. معیارهای ورود شامل مطالعاتی بودند که مداخله توسط پرستار یا تحت راهبری پرستار ارائه شده و کیفیت زندگی را گزارش کرده اند؛ داده ها از مطالعات RCT، شبه آزمایشی و کوهورت استخراج و برای محاسبه اندازه اثر از SMD و مدل اثرات تصادفی استفاده شد.یافته ها: از میان مطالعات شناسایی شده، انواع مداخلات شامل مراقبت پیگیر/ follow-up nursing care، آموزش فرآیند پرستاری برای پرستاران، روان آموزی خانواده، بازتوانی اجتماعی–شغلی با رهبری پرستار و مداخلات مبتنی بر مراقبت فرد محور بودند. متاآنالیز نشان داد که مداخلات پرستاری انسان محور با افزایش معنادار معیارهای کلی کیفیت زندگی همراه بوده اند (SMD≈۰.۲۵–۰.۴۵؛ p < ۰.۰۵) هرچند ناهمگونی بین مطالعات متوسط تا زیاد بود. مولفه های موثر شامل استمرار پیگیری، دخیل کردن خانواده، و ترکیب آموزش مهارت های اجتماعی بود.نتیجه گیری: مداخلات پرستاری انسان محور پتانسیل قابل توجهی برای ارتقای کیفیت زندگی بیماران روان پریش دارند؛ با این حال برای تعمیم پذیری گسترده تر به مطالعات بزرگ تر، استانداردسازی مداخلات و پیگیری بلندمدت نیاز است.

کلیدواژه ها:

کیفیت زندگی ، اسکیزوفرنیا ، مداخلات پرستاری انسان محور ، مراقبت جامعه محور ، روان پرستاری ، پیگیری پرستاری