تحلیل و ارزیابی سیاست ها و راهبردهای مدیریت سکونتگاه های غیررسمی با تاکید بر ارتقای کیفیت زیست پذیری در مناطق کمتر توسعه یافته شهری

گسترش سریع سکونتگاه های غیررسمی و محله های فقیرنشین در شهرهای کشورهای در حال توسعه، چالش های عمیقی را در زمینه های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست پذیری به همراه داشته است. این پدیده، به دلیل ضعف زیرساخت ها، نابرابری های فضایی و مشکلات مدیریتی، منجر به کاهش کیفیت زندگی و افزایش آسیب پذیری جمعیت های کم درآمد شده است. هدف این پژوهش، تحلیل جامع وضعیت سکونتگاه های غیررسمی و ارائه راهکارهای مدیریتی موثر با تاکید بر بهبود زیست پذیری، توانمندسازی اقتصادی، ارتقای مشارکت اجتماعی و تقویت زیرساخت های کالبدی است. این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای جمع آوری داده های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و تحلیل سیاست ها و تجربیات موفق جهانی انجام شده است. داده ها از طریق مشاهده، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد و گزارش های رسمی گردآوری شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که مشکلات سکونتگاه های غیررسمی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست پذیری به صورت پیچیده و درهم تنیده وجود دارند و نمی توان آن ها را با رویکرد های تک بعدی و یک جانبه حل کرد. نارسایی های زیرساختی، کمبود فرصت های اقتصادی پایدار، ضعف در انسجام و مشارکت اجتماعی، و شرایط نامناسب زیست محیطی از مهم ترین عوامل تداوم این بحران ها در این مناطق به شمار می آیند. یافته های تحقیق تاکید می کنند که برای مدیریت موفق سکونتگاه های غیررسمی، باید راهبرد هایی یکپارچه و مشارکتی اتخاذ شود که به طور همزمان به تمامی ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست پذیری توجه داشته باشد. همچنین، ارتقای عدالت فضایی و توانمندسازی ساکنان باید در کانون این سیاست ها قرار گیرد تا بتوان شرایط زندگی در این محلات را به شکل پایدار بهبود بخشید. تحقق توسعه پایدار و عدالت اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی مستلزم تدوین سیاست های جامع، تقویت نهادهای محلی، بازتعریف ساختارهای مدیریت شهری و جلب مشارکت فعال جوامع محلی است. اجرای چنین رویکردی می تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش نابرابری های فضایی کمک شایانی نماید.

کلیدواژه ها:

اسکان غیررسمی ، زیست پذیری شهری ، سیاست های شهری ، توانمند سازی محلی ، عدالت اجتماعی