چالش های برنامه ریزی زیرساخت ها در شهرهای تاریخی (مطالعه موردی: شیراز)

شهرهای تاریخی همواره با چالش هایی چندلایه در زمینه برنامه ریزی زیرساختی روبه رو هستند؛ چالش هایی که ریشه در پیچیدگی های کالبدی، فرهنگی، مدیریتی و اجتماعی این شهرها دارند. در این میان، کلان شهر شیراز به عنوان یکی از کهن ترین و فرهنگی ترین شهرهای ایران، با بافت تاریخی گسترده و آثاری ارزشمند از دوره های مختلف تاریخی، نمونه ای شاخص از این وضعیت به شمار می رود. در چنین شرایطی، توسعه زیرساخت های شهری نه تنها باید پاسخگوی نیازهای جمعیت امروزی باشد، بلکه باید با حساسیت نسبت به حفظ میراث تاریخی و فرهنگی شهر نیز همراه شود. هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل مهم ترین چالش های برنامه ریزی زیرساخت های شهری در بافت تاریخی شیراز است. پژوهش حاضر به روش کیفی و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان حوزه های شهرسازی، مدیریت شهری، میراث فرهنگی و جامعه شناسی شهری انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که نبود نظام هماهنگ میان نهادهای مسئول، تعارض میان ضرورت توسعه و حفاظت از میراث، کمبود منابع مالی اختصاص یافته به پروژه های زیرساختی در بافت تاریخی، عدم توجه کافی به مشارکت مردمی، و ضعف در بهره گیری از فناوری های نوین از مهم ترین موانع پیش روی برنامه ریزان است. همچنین، نبود الگوی بومی شده برای یکپارچه سازی حفاظت از ارزش های تاریخی با توسعه خدمات عمومی، موجب تاخیر یا توقف برخی پروژه ها شده است. در پایان، راهکارهایی همچون تدوین چارچوب های هماهنگ بین بخشی، بهره گیری از تجارب موفق بین المللی، ارتقای نقش جامعه محلی و استفاده از فناوری های کم مداخله برای نوسازی زیرساخت ها پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

شهر تاریخی ، زیرساخت شهری ، برنامه ریزی پایدار ، حفاظت از میراث