طراحی الگو، ابعاد و عوامل موثر بر دینداری در ایران با رویکرد میان رشته ای هنر و علوم انسانی

دین یکی از قدیمی ترین و مهم ترین نهادهای اجتماعی است که در جامعه ایران، نقشی برجسته در تحولات فرهنگی و اجتماعی ایفا کرده است. دینداری نه تنها بر روابط فردی و اجتماعی موثر بوده، بلکه در عرصه های هنر، ادبیات، آیین ها و رسانه ها نیز به عنوان زیربنای نمادین و معنایی حضور دارد. پژوهش حاضر با رویکردی میان رشته ای در حوزه هنر و علوم انسانی، به طراحی الگو، ابعاد و عوامل موثر بر دینداری در ایران می پردازد. روش تحقیق، فراترکیب کیفی و استقرایی است که در هفت گام، نتایج پژوهش های انجام شده در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ را بررسی و تحلیل می کند. از میان ۳۲۶ مقاله، ۳۶ مقاله برای تحلیل نهایی برگزیده شد. اعتبارسنجی نتایج با ضریب کاپای ۰/۹۵ تایید گردید. در نهایت، پژوهش به شناسایی ۴۰ مفهوم و استخراج پنج بعد اصلی منجر شد: عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زمینه ای. این رویکرد تلفیقی نشان می دهد که دینداری در ایران تنها مقوله ای اجتماعی نیست، بلکه در بازنمایی های هنری، کارکرد رسانه ها، سبک های زیسته ی نسلی و نظام های نمادین فرهنگی نیز ریشه دارد. از این منظر، نتایج پژوهش قابلیت ارائه بینش های ارزشمند برای نهادهای آموزشی، دینی، فرهنگی، خانواده و رسانه دارد تا با نگاه میان رشته ای، سیاست ها و برنامه های موثرتری در این حوزه طراحی کنند.

کلیدواژه ها:

دینداری ، نگرش دینی ، میان رشته ای ، رسانه ، فرهنگ و هنر ، فراترکیب