ارزیابی تاثیر فضای فیزیکی کلاس درس بر یادگیری و تمرکز دانش آموزان

یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت فرآیند یاددهی-یادگیری، محیط فیزیکی کلاس درس است که می تواند نقش بسزایی در افزایش یا کاهش میزان یادگیری، تمرکز و انگیزه دانش آموزان داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر مولفه های فضای فیزیکی کلاس درس بر یادگیری و تمرکز دانش آموزان انجام شده است. در این راستا، جنبه هایی نظیر نورپردازی (طبیعی و مصنوعی)، تهویه و کیفیت هوای کلاس، چیدمان و ارگونومی میز و صندلی ها، رنگ بندی فضا، میزان نویز و صداهای مزاحم، دمای محیط، فضاهای باز یا بسته، و حتی زیبایی شناسی محیطی مورد بررسی قرار گرفتند.روش تحقیق به صورت توصیفی-پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل ۲۵۰ دانش آموز و ۳۰ معلم از مدارس ابتدایی و متوسطه شهر [نام شهر] بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه محقق ساخته و مشاهده مستقیم محیط های آموزشی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت.یافته های تحقیق نشان داد که بین کیفیت فضای فیزیکی کلاس و میزان تمرکز و یادگیری دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به ویژه، نور طبیعی کافی، تهویه مناسب، چیدمان انعطاف پذیر صندلی ها و استفاده از رنگ های ملایم، بیشترین تاثیر را بر افزایش تمرکز و مشارکت فعال دانش آموزان داشتند. در مقابل، صداهای مزاحم، دمای نامناسب و تراکم بالای دانش آموزان در فضای محدود، از جمله عوامل منفی و بازدارنده در یادگیری بودند. نتایج نشان می دهد که طراحی بهینه فضای فیزیکی کلاس می تواند نقش کلیدی در ارتقاء کیفیت آموزش و یادگیری ایفا کند.در پایان، بر ضرورت توجه مدیران آموزشی، معماران فضاهای آموزشی و سیاست گذاران حوزه آموزش به مولفه های محیطی کلاس های درس تاکید شده و پیشنهادهایی در راستای بهبود فضای فیزیکی مدارس ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

یادگیری ، تمرکز ، فضای فیزیکی کلاس درس ، طراحی محیط آموزشی ، دانش آموزان ، عوامل محیطی ، نور ، تهویه ، چیدمان کلاس