نقش گفت و گو در آموزش تفکر نقادانه

تفکر نقادان به عنوان یکی از مهم ترین اهداف تربیتی در عصر حاضر، مهارت لازم برای منطقی و تحلیلی با پیچیدگی های جهان معاصر می شود. این مهارت فراتر از حفظ اطلاعات است و شامل مواردی چون تحلیل ها، ارزیابی منابع، کشف مفروضات پنهان، تفسیر دقیق داده ها و قضاوت های مستدل و معتبر است. در این میان، مهم این است که محیط آموزشی چگونه می تواند به این روش شناختی کمک کند؟پژوهش حاضر، با تحلیل اسنادی و نظری ، به تبیین جامع و نقش بنیادین گفت وگو در آموزش و پرورش تفکر نقادانه می پردازد. اصلی این است که گفت وگو نه صرفا یک ابزار یا تکنیک آموزشی، بستر شناختی و اجتماعی لازم برای تجلی و تمرین مهارت های نقادانه است. گفت وگو، فضای امنی را برای تعارض شناختی سازنده می آورد. جایی که دانش آموزان و فراگیران، در معرض دیدگاه های متقابل قرار گرفته و تنها می شوند تا استدلال های خود را، بلکه در مقابل نقد دیگران، تقویت و اصلاح کنند.این مقاله سازوکارهای دقیق گفت وگو را در تقویت عناصر تفکر نقادانه بررسی می کند. به طور خاص، نشان داده می شود که پرسشگری سقراطی و مباحثات گروهی ساختاریافته ، چگونه می توانند مهارت هایی مانند وضوح فکری (Clarity)، دقت (Accuracy) و عمق (Depth) استدلال را افزایش دهند. در محیط های گفت وگومحور، فراگیران یاد می گیرند که برای مفروضات خود خواستار شوند و از دام مغالطات رایج رهایی یابند. همچنین، بر نقش الگوی فلسفه برای کودکان (P۴C) به عنوان یک مدل عملیاتی موفق کلاس می شود که با تبدیل به یک اجتماع پژوهشگر (Community of Inquiry) ، تفکر تاملی و جمعی را پرورش می دهد.در نهایت، مقاله با جمع آوری یافته ها، چالش های پیاده سازی فرهنگ گفت وگو در نظام آموزشی مبتنی بر اقتدارگرایی و حفظیات را برجسته می سازد و پیشنهاداتی را برای معلمان، برنامه ریزان درسی و سیاست گذاران آموزشی در راستای ترویج روش های تدریس گفت وگومحور و ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

گفت وگو ، تفکر نقادانه ، آموزش ، پرسشگری سقراطی ، فلسفه برای کودکان (P۴C) ، استدلال منطقی ، اجتماع پژوهشگر.