معلم تاثیرگذار و پرورش مهارت های حل مسئله در محیط های یادگیری مشارکتی مدارس

در دهه های اخیر، مفهوم آموزش و یادگیری دچار دگرگونی عمیقی شده است. دیگر نمی توان معلم را صرفا انتقال دهنده ی دانش دانست، بلکه او به عنوان یک عنصر فعال و تاثیرگذار در رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی فراگیران شناخته می شود. یکی از مهم ترین ماموریت های معلم تاثیرگذار، پرورش مهارت های حل مسئله در دانش آموزان است؛ مهارتی که به آن ها کمک می کند تا در موقعیت های پیچیده، تصمیم های آگاهانه بگیرند، گزینه های مختلف را تحلیل کنند و به صورت خلاقانه به راه حل های جدید دست یابند.پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش معلم تاثیرگذار در پرورش مهارت های حل مسئله در محیط های یادگیری مشارکتی مدارس انجام شده است. در این مقاله، تلاش شده تا پیوند میان سه مولفه ی اساسی آموزش موثر یعنی تاثیرگذاری معلم، یادگیری مشارکتی و حل مسئله مورد واکاوی قرار گیرد. بر اساس رویکردهای نوین یادگیری، یادگیری فرایندی اجتماعی، تعاملی و سازنده است که در آن دانش آموزان از طریق همکاری، گفت وگو، تبادل نظر و بازخورد، معنا را می سازند. در چنین محیطی، نقش معلم از «آموزش دهنده» به «تسهیل گر فرایند یادگیری» تغییر می کند؛ فردی که با ایجاد شرایط انگیزشی، ساختار گروهی موثر و فضای باز برای پرسشگری، فرصت بروز توانایی های ذهنی و اجتماعی را در دانش آموزان فراهم می سازد.در محیط های یادگیری مشارکتی، حل مسئله نه به عنوان یک فعالیت مجزا، بلکه به مثابه محور یادگیری در نظر گرفته می شود. دانش آموزان در گروه های کوچک، با همکاری و همفکری، تلاش می کنند تا مسئله ای واقعی یا شبیه سازی شده را بررسی کنند و راه حل های ممکن را بیازمایند. در این میان، معلم تاثیرگذار کسی است که بتواند فرآیند تعامل را هدایت کند، جهت دهی مناسب به تفکر دانش آموزان بدهد، تضادهای فکری را به فرصت یادگیری تبدیل نماید و با ارائه بازخوردهای سازنده، مسیر یادگیری را غنی تر سازد.یافته های نظری این مقاله نشان می دهد که حضور یک معلم تاثیرگذار در محیط های یادگیری مشارکتی، موجب رشد سه حوزه ی مهم در دانش آموزان می شود: نخست، تفکر انتقادی و منطقی از طریق تحلیل و ارزیابی مداوم ایده ها؛ دوم، خلاقیت و نوآوری از طریق تشویق به بیان دیدگاه های متنوع؛ و سوم، خودتنظیمی یادگیری از طریق مشارکت فعال در تصمیم گیری ها و ارزیابی گروهی. چنین محیطی به صورت طبیعی بستر پرورش مهارت های حل مسئله را فراهم می کند.در نهایت، نتایج بحث نشان می دهد که آموزش اثربخش در مدارس امروزی مستلزم آن است که معلمان به جای تمرکز صرف بر محتوای درسی، بر فرآیند یادگیری و کیفیت تعاملات گروهی تمرکز کنند. معلم تاثیرگذار کسی است که با مهارت ارتباطی بالا، بینش آموزشی عمیق و درک روان شناختی از یادگیرندگان، بتواند فضای کلاس را به محیطی پویا و یادگیرنده محور تبدیل کند. بر این اساس، پرورش معلمان تاثیرگذار می تواند به عنوان راهبردی بنیادین برای توسعه ی نظام آموزشی در قرن بیست ویکم در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

معلم تاثیرگذار ، یادگیری مشارکتی ، مهارت های حل مسئله ، آموزش نوین ، محیط یادگیری