مشارکت شهروندی در برنامه ریزی شهری: موانع و راهبردها در شهر اراک

مشارکت شهروندی یکی از ارکان اصلی حکمرانی خوب شهری و برنامه ریزی پایدار است. این پژوهش با هدف شناسایی موانع مشارکت شهروندی در فرآیندهای برنامه ریزی شهری و ارائه راهبردهای عملیاتی در شهر اراک انجام شده است. روش تحقیق کیفی با رویکرد پدیدارشناسی بوده و داده ها از طریق مصاحبه های عمیق با ۱۸ نفر از شهروندان فعال، اعضای شوراهای محله، کارشناسان شهرداری و فعالان اجتماعی جمع آوری شد. داده ها با روش تحلیل محتوای کیفی (روش گرندی) کدگذاری و تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد که مهم ترین موانع مشارکت شهروندی در اراک شامل: عدم اعتماد به نهادهای شهری، کمبود آگاهی از حقوق شهری، ضعف ساختارهای میانجی (مانند شوراهای محله)، فرهنگ سلطه طلبی در تصمیم گیری های شهری و عدم شفافیت در فرآیندهای برنامه ریزی است. در مقابل، راهبردهایی همچون تقویت نقش رسانه های محلی، ایجاد پلتفرم های دیجیتال مشارکتی، آموزش شهروندی و اصلاح ساختار شوراهای محله به عنوان راهکارهای کلیدی پیشنهاد شده اند. این پژوهش بر این نتیجه استوار است که بدون مشارکت فعال شهروندان، هیچ برنامه ریزی شهری نمی تواند پایدار و پاسخگو باشد.

کلیدواژه ها:

مشارکت شهروندی ، برنامه ریزی شهری ، حکمرانی شهری ، شوراهای محله ، شهرداری اراک ، عدالت فضایی