چالش های دبیران دین و زندگی در انتقال مفاهیم دینی به نسل Z

پژوهش حاضر به منظور بررسی چالش های پیش روی دبیران درس «دین و زندگی» در انتقال مفاهیم دینی به نسل Z (متولدین حدودا پس از ۱۹۹۵) انجام شده است. نسل Z به عنوان «نسل دیجیتال» با ویژگی هایی نظیر دسترسی دائمی به شبکه های اجتماعی، گرایش به فردگرایی، پرسش گری نسبت به نهادها و نیاز به معناجویی متفاوت از نسل های پیشین توصیف می شود که آموزش دینی را با چالش های نوینی روبه رو ساخته است (Twenge, ۲۰۱۷; Pew Research Center, ۲۰۱۸). با مرور ادبیات فارسی و بین المللی و تحلیل پژوهش های تجربه محور داخلی در حوزه تربیت دینی و درس «دین و زندگی» (امینی، ۱۴۰۰؛ اصغری و همکاران، ۱۴۰۴؛ اسلامیان و همکاران، ۱۴۰۰)، مجموعه ای از موانع ساختاری، محتوایی، روش شناختی و رفتاری برای دبیران استخراج شد: (۱) فقدان انطباق محتوای درسی با سبک های یادگیری دیجیتال و زبان معنایی نسل Z، (۲) استفاده غالب از روش های سنتی و تک جهتی تدریس، (۳) محدودیت های مهارتی دبیران در مدیریت محتوای چندرسانه ای و فضای تعاملی، (۴) چالش های اجتماعی-فرهنگی مانند تفاوت های نگرشی و میزان دین ورزی دانش آموزان، و (۵) ضعف زیرساخت های فناوری و حمایت نهادی. مقاله با ارائه چارچوبی ترکیبی از راهبردهای آموزشی، فناورانه و سیاستی، پیشنهادهایی برای توانمندسازی دبیران و بازطراحی رویکردهای آموزش دینی ارائه می دهد. این پیشنهادها شامل طراحی دوره های ضمن خدمت ویژه تدریس دینی برای نسل دیجیتال، بازنگری محتوای درسی در جهت ارتقای «سواد دینی دیجیتال»، گسترش روش های یادگیری تعاملی و سازوکارهای حمایت نهادی است.

کلیدواژه ها:

نسل Z ، تدریس دین و زندگی ، تربیت دینی ، آموزش دینی دیجیتال ، چالش های معلم ، سواد دینی