تحلیل انسجام خود مراقبتی و راهبردهای حفظ سلامت در دانش آموزان هنگام مواجهه با بحران

دوران نوجوانی به خودی خود با چالش های رشدی متعددی همراه است و قرار گرفتن در شرایط بحرانی مانند همه گیری های جهانی، بلایای طبیعی یا نابسامانی های اجتماعی، این چالش ها را تشدید می کند. این پژوهش با هدف درک عمیق تجربیات زیسته دانش آموزان از انسجام بخشی به اقدامات خود مراقبتی و حفظ سلامت در کوران بحران ها انجام شده است. روش تحقیق، کیفی و مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی تفسیری است. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با ۲۰ دانش آموز دوره دوم متوسطه که تجربه یک بحران مشخص (مانند همه گیری کووید-۱۹) را داشتند، گردآوری شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون منجر به شناسایی پنج مضمون اصلی گردید: ۱) بازتعریف خود مراقبتی: از تکلیف به ابزار بقا؛ ۲) شمشیر دولبه فناوری: منبع حمایت و تشدیدگر اضطراب؛ ۳) جستجوی ساختار در آشوب: تلاش برای بازیابی کنترل؛ ۴) بازآرایی فضای اجتماعی: انزوا و اتکای مضاعف به خانواده؛ و ۵) موانع انسجام: تلاقی فشار تحصیلی و فرسودگی هیجانی. یافته ها نشان می دهد که دانش آموزان در شرایط بحران به صورت شهودی به دنبال ایجاد یکپارچگی بین ابعاد مختلف سلامت (جسمی، روانی، اجتماعی و تحصیلی) هستند، اما این فرایند با موانع ساختاری و فردی جدی مواجه است. انسجام در خود مراقبتی بیش از آنکه یک دستاورد ثابت باشد، یک فرایند پویا و مذاکره ای بین نیازهای فردی و محدودیت های محیطی است. نتایج این پژوهش می تواند راهنمای سیاست گذاران آموزشی، مشاوران مدارس و والدین در جهت طراحی مداخلات حمایتی موثر برای ارتقای تاب آوری و سلامت همه جانبه دانش آموزان در شرایط اضطراری باشد.

کلیدواژه ها:

خود مراقبتی ، سلامت روان ، دانش آموزان ، شرایط بحران ، انسجام ، تحقیق کیفی ، پدیدارشناسی.