تحلیل خطر زمین لرزه به روش احتمالاتی و تهیه نقشه های پهنه بندی شتاب: مطالعه موردی بندر شهید رجایی

ایران به دلیل قرارگیری در میان دو صفحه تکتونیکی فعال، همواره در معرض زمین لرزه های متعدد بوده و وقوع بیش از ۱۰۰ زلزله شدید در قرن اخیر، بیانگر میزان خطرپذیری بالای کشور در برابر این مخاطره طبیعی می باشد. هدف این پژوهش تحلیل لرزه خیزی و ارزیابی خطر زلزله در بندر شهید رجایی، به عنوان بزرگ ترین بندر تجاری ایران (واقع در محل تلاقی کریدور ترانزیتی شمال- جنوب) می باشد، که گامی اساسی در افزایش تاب آوری و پایداری زیرساخت های حیاتی این منطقه خواهد بود. در این مطالعه از تمامی وقایع لرزه ای رخداده در شعاع ۲۰۰ کیلومتری ساختگاه و نرم افزارهای Knopoff و Ez-Frisk استفاده شده است. بررسی آماری زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی حاکی از لرزه خیزی بالای منطقه بوده که شاخصه آن زلزله هایی با بزرگای متوسط با دوره بازگشت کوتاه مدت می باشد، به نحوی که زلزله هایی با بزرگای بین چهار تا پنج ریشتر، سهم بیشتری را به خود اختصاص می دهند. برآورد خطر به روش احتمالاتی مقادیر بیشینه شتاب های افقی و قائم را به ترتیب (g) ۰/۳۸۵ و ۰/۲۹۰  نشان داد. همچنین طیف پاسخ ساختگاه بر اساس شتابنگاشت های زمین لرزه طبس و نقشه های هم شتاب گستره مورد مطالعه به فواصل ۰/۱ درجه در جهت طولی و عرضی جغرافیایی تهیه گردید. نتایج نشان داد که محدوده مطالعاتی، به مقدار (g) ۰/۸۵ از خطر لرزه ای بالاتری نسبت به مقدار استاندارد در آیین نامه ۲۸۰۰ ایران برخوردار است به نحوی که در پهنه خطر نسبی خیلی زیاد جای می گیرد. بدین سبب اجرای رویکردهای مبتنی بر ریسک در توسعه زیرساخت ها، کمک می کند تا بنادر به صورت بهینه طراحی شوند و میزان خسارات ناشی از زلزله کاهش یابد.

کلیدواژه ها:

Shahid Rajaei Port ، Acceleration Zoning ، Probabilistic Seismic Hazard Analysis ، Earthquake ، Response Spectrum. ، بندر شهید رجایی ، پهنه بندی شتاب ، تحلیل خطر لرزه ای احتمالاتی ، زمین لرزه ، طیف پاسخ.