اثر سطوح مختلف ملاس و لاکتوباسیلوس فرمنتوم بر کیفیت تخمیر، پایداری هوازی و قابلیت هضم برون تنی سیلاژ علف نپیر

مقدمه: سیلوکردن یکی از روش­های نگهداری گیاهان علوفه­ای جهت تغذیه دام می­باشد. استفاده از منابع کربوهیدراتی در تهیه سیلاژ می­تواند از طریق افزایش غلظت اسید لاکتیک سبب بهبود کیفیت تخمیر بی­هوازی گردد. میزان پایداری هوازی سیلاژ پس از قرارگرفتن در معرض هوا یکی از پارامترهای کیفی سیلاژ است. باکتری­های اسید لاکتیک تخمیرکننده ناهمگن به منظور افزایش پایداری هوازی در تهیه سیلاژ استفاده می­شوند. با این­وجود، هیچ اطلاعاتی در مورداستفاده باکتری لاکتوباسیلوس فرمنتوم، به عنوان یک باکتری اسیدلاکتیک تخمیرکننده ناهمگن بر پایداری هوازی سیلاژ علف نپیر با یا بدون استفاده از منابع کربوهیدراتی در دست نیست. هدف از مطالعه: این پژوهش به منظور بررسی اثر لاکتوباسیلوس فرمنتوم ۹۲۰۶۹ و ملاس بر خصوصیات تخمیر، پایداری هوازی و قابلیت هضم آزمایشگاهی سیلاژ علف نپیر به عنوان یک منبع علوفه جدید (معرفی شده برای اولین بار) در کشور انجام شد. مواد و روش ها: علف نپیر در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کشت شد. جهت تهیه سیلاژ، علوفه برداشت شده پس از خردشدن با نسبت های صفر، سه و شش درصد ملاس با یا بدون دوزهای صفر،  cfu۱۰۶×۱ و cfu ۱۰۶ ×۲  لاکتوباسیلوس فرمنتوم به ازای هر گرم وزن علوفه تازه تلقیح و سپس در سیلوهای آزمایشگاهی با چهار تکرار ذخیره شد. پس از ۹۰ روز سیلوکردن، ترکیب شیمیایی و محصولات تخمیر سیلاژها مانند اسید لاکتیک، اسید بوتیریک، اسید استیک، نیتروژن آمونیاکی و قابلیت هضم تعیین شد. جمعیت قارچی سیلاژها شامل مخمر و کپک نیز تعیین شد. طی فرایند تخمیر هوازی، پایداری هوازی، تغییرات pH و جمعیت قارچ نیز اندازه­گیری شد. نتایج و بحث: افزایش سطح ملاس با افزایش ماده خشک و کربوهیدارت­های محلول سیلاژ همراه بود. کم ترین مقادیرpH  (۹۰/۳ تا ۹۷/۳) با تولید بیش تر غلظت اسید لاکتیک (۹/۴۷ تا ۳/۵۳ گرم در کیلوگرم ماده خشک) در سیلاژهای تهیه شده با سطح بالای ملاس با یا بدون تلقیح کننده باکتریایی مشاهده شد. افزودن لاکتوباسیلوس فرمنتوم سبب افزایش تولید اسید استیک در سیلاژها شد اما، تاثیری در پایداری هوازی سیلاژها نداشت. قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی و هم چنین، انرژی قابل متابولیسم سیلاژهای حاوی ملاس با یا بدون تلقیح کننده باکتریایی بالاتر بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سیلاژ علف نپیر بدون افزودنی­ها از کیفیت مناسبی برخوردار بود. با این­حال، استفاده از ملاس منجر به بهبود تخمیر بی­هوازی و قابلیت هضم شد. پایداری هوازی سیلاژ علف نپیر باوجود افزایش اسید استیک با افزودن لاکتوباسیلوس فرمنتوم تا cfu ۱۰۶×۲ تحت تاثیر قرار نگرفت.

کلیدواژه ها:

افزودنی باکتریایی ، پایداری هوازی ، سیلاژ ، علف نپیر ، کیفیت تخمیر