آیا معلمان در حال انقراض اند؟ بازاندیشی در نقش انسانی در عصر هوش مصنوعی

چکیدهاین پژوهش با موضوع «هوش مصنوعی و مرگ تدریجی معلمان سنتی: آیا مدارس آینده به معلم انسانی نیاز دارند؟» به بررسی ابعاد و پیامدهای جایگزینی فناوری های نوین مبتنی بر هوش مصنوعی به جای نقش سنتی معلمان انسانی در نظام آموزش و پرورش می پردازد. مسئله اصلی تحقیق این است که تا چه حد پیشرفت سریع سامانه های هوشمند آموزشی می تواند جایگاه معلمان انسانی را تضعیف کرده یا حتی منسوخ کند و این تغییر چه پیامدهایی بر کیفیت یادگیری، تربیت اخلاقی و تعاملات اجتماعی دانش آموزان خواهد داشت. هدف از این پژوهش، تحلیل علمی و انتقادی قابلیت ها و محدودیت های هوش مصنوعی در ایفای نقش معلم، تبیین نگرانی های مرتبط با کاهش حضور انسانی در فرآیند آموزش، و ارائه مدلی برای همزیستی و تعامل میان معلم انسانی و فناوری هوشمند است. روش تحقیق به صورت ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شده است؛ بدین معنا که ابتدا از طریق تحلیل محتوای اسناد و گزارش های بین المللی، وضعیت موجود بررسی شد و سپس با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه عمیق با معلمان، دانش آموزان و کارشناسان فناوری آموزشی، داده های لازم گردآوری گردید. یافته ها نشان داد که هرچند هوش مصنوعی می تواند در شخصی سازی محتوا، تحلیل پیشرفت تحصیلی و ارائه بازخورد دقیق تر نسبت به معلم انسانی برتری هایی داشته باشد، اما در حوزه های پرورش مهارت های اجتماعی، انتقال ارزش های فرهنگی و ایجاد انگیزش عاطفی همچنان وابستگی جدی به نقش انسانی وجود دارد. نتایج تحقیق تاکید می کند که آینده آموزش و پرورش نه در حذف معلم انسانی بلکه در بازتعریف نقش او به عنوان تسهیلگر و راهبر در کنار فناوری هوش مصنوعی است، و هرگونه تلاش برای جایگزینی کامل معلم انسانی با سامانه های هوشمند می تواند به بحران های هویتی، اخلاقی و اجتماعی منجر شود. بر این اساس، توصیه پژوهش این است که سیاست گذاران آموزشی به جای تمرکز بر حذف معلم، به طراحی ساختارهای تلفیقی میان هوش مصنوعی و آموزش انسانی بپردازند تا از مزایای هر دو بهره مند شوند.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، آموزش و پرورش ، معلم انسانی ، مدارس آینده ، فناوری آموزشی