(مقایسه خلق و خوی عاطفی، تصویر سازی ذهنی هیجانی و اختلالات خواب در افراد مبتلا به اختلالات دو قطبی و اسکیزوفرنی)

اختلالات روانی شدید همچون دوقطبی و اسکیزوفرنی، از مهم ترین مشکلات بالینی هستند که عملکرد هیجانی، شناختی و فیزیولوژیک انسان را به طور چشمگیری تحت تاثیر قرار می دهند. این پژوهش با هدف مقایسه خلق و خوی عاطفی، تصویرسازی ذهنی هیجانی و اختلالات خواب در افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی و اسکیزوفرنی انجام شد. روش مطالعه از نوع توصیفی  علی مقایسه ای و از نظر هدف، کاربردی بود. جامعه مورد بررسی بیماران دارای تشخیص این دو اختلال بودند که با استفاده از ابزارهای معتبر روان سنجی مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده شامل پرسشنامه خلق و خوی، پرسشنامه تصویرسازی ذهنی هیجانی و پرسشنامه اختلالات خواب بود. نتایج تحلیل داده ها نشان داد بین افراد مبتلا به دوقطبی و اسکیزوفرنی، تفاوت معناداری در هر سه مولفه وجود دارد. بیماران دوقطبی خلق و خوی شدیدتر و متغیر تر، همراه با تصویرسازی ذهنی هیجانی فعال تر و روشن تر داشتند، در حالی که بیماران اسکیزوفرنی دچار اختلالات خواب گسترده تر و با کیفیت پایین تر بودند. تبیین این یافته ها بیانگر تعامل متفاوت میان فرآیندهای هیجانی، شناختی و فیزیولوژیک در دو اختلال است؛ به گونه ای که الگوهای واکنش هیجانی، نظام تصویرسازی ذهنی و چرخه خواب در هر یک مسیر مستقلی را دنبال می کنند. بر اساس نتایج، توجه به تنظیم هیجان، بازیابی توانایی تصویرسازی ذهنی و اصلاح الگوی خواب می تواند اثربخشی برنامه های روان درمانی و توان بخشی را در این بیماران افزایش دهد. تدوین مداخلات تلفیقی مبتنی بر هیجان و خواب، گامی کلیدی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دوقطبی و اسکیزوفرنیک به شمار می رود.

کلیدواژه ها:

خلق و خوی عاطفی ، تصویرسازی ذهنی هیجانی ، اختلالات خواب ،  اختلال دوقطبی ،   اسکیزوفرنی