بررسی اختلالات هیجانی-رفتاری در مدارس و نقش معلمان در مدیریت آن ها

پژوهش حاضر با هدف بررسی اختلالات هیجانی–رفتاری در مدارس و نقش معلمان در مدیریت آن ها انجام شده است. اختلالات هیجانی–رفتاری به عنوان یکی از مهم ترین چالش های نظام آموزشی، آثار منفی گسترده ای بر یادگیری، پیشرفت تحصیلی، روابط اجتماعی و سلامت روان دانش آموزان بر جای می گذارند. این اختلالات شامل مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی، پرخاشگری، بیش فعالی و نافرمانی هستند که در صورت عدم شناسایی و مداخله به موقع، پیامدهای جدی در زندگی فردی و اجتماعی کودکان و نوجوانان به دنبال خواهند داشت.روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی–پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان و معلمان مدارس شهر اسلامشهر در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۳ می باشد که نمونه ای به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه اختلالات هیجانی–رفتاری (SDQ)، پرسشنامه مدیریت کلاس معلمان و پرسشنامه رابطه عاطفی معلم–دانش آموز (STRS) بوده است. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد.یافته ها نشان دادند که رابطه مثبت و معناداری میان کیفیت رابطه عاطفی معلم–دانش آموز و کاهش اختلالات هیجانی–رفتاری وجود دارد. همچنین راهبردهای مدیریت کلاس معلمان نقش موثری در کنترل و کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان ایفا کردند. نتایج حاکی از آن است که تقویت رابطه عاطفی، آموزش مهارت های اجتماعی و به کارگیری روش های مثبت مدیریت رفتار می تواند زمینه ساز کاهش مشکلات هیجانی و ارتقای سلامت روان دانش آموزان باشد.بر این اساس، پژوهش حاضر اهمیت آموزش و توانمندسازی معلمان در حوزه روان شناسی تربیتی و مدیریت هیجان را یادآور می شود و پیشنهاد می کند برنامه های جامع مدرسه محور با مشارکت معلمان، والدین و مشاوران برای شناسایی و مداخله در اختلالات هیجانی–رفتاری طراحی و اجرا شود.

کلیدواژه ها:

اختلالات هیجانی–رفتاری ، دانش آموزان ، معلمان ، مدیریت کلاس ، رابطه عاطفی معلم–دانش آموز