چگونه توانستم اضطراب و نگرانی دانش آموز تازه وارد به کلاس درس را رفع کنم؟

سال تحصیلی جاری، در مدرسه شهدای مدافع حرم شهرستان تایباد، با ورود دانش آموزی جدید به کلاس من، مساله ای جدی در حوزه روان شناختی دانش آموزان برایم پدیدار شد. این دانش آموز که از مدرسه ای دیگر در میانه ی سال به کلاس من منتقل شده بود، با اضطراب، نگرانی، گوشه گیری، عدم برقراری ارتباط اجتماعی با هم کلاسی ها و بی میلی به مشارکت در فعالیت های کلاسی روبه رو بود. به عنوان معلمی با تجربه، بر خود وظیفه دانستم که این موضوع را به عنوان مسئله ای پژوهشی انتخاب کرده و با مطالعه و اقدام عملی، شرایط روحی و روانی این دانش آموز را بهبود بخشم. از آنجا که اضطراب در دوران ابتدایی، اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند پیامدهایی بلندمدت بر رشد تحصیلی و اجتماعی دانش آموز بگذارد، اقدام پژوهشی حاضر را با جدیت و بر پایه ی اصول علمی و اخلاقی پیش بردم. روش پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر مشاهده مستقیم، مصاحبه با والدین، گفتگو با سایر همکاران، بررسی عملکرد کلاسی و رفتاری دانش آموز و مقایسه پیشرفت وی در بازه های زمانی مختلف صورت گرفت. به دلیل سن پایین دانش آموز، از ابزارهایی چون پرسش نامه های رسمی استفاده نشد؛ بلکه سعی کردم از طریق تعامل عاطفی، بازی درمانی، مشارکت محور کردن محیط کلاس، تشویق غیرمستقیم و کمک گرفتن از دانش آموزان همدل و خوش رفتار، سطح اضطراب او را کاهش دهم. همچنین سعی شد تا با تحلیل دقیق وضعیت اولیه، شناسایی علل اضطراب (مانند ناآشنایی با محیط جدید، ترس از معلم یا هم کلاسی ها، تفاوت فرهنگی یا زبانی) و اجرای راه حل هایی عملی، زمینه ای برای رشد و آرامش ذهنی دانش آموز فراهم شود. در جریان پژوهش، از داده های کیفی همچون مشاهدات عینی، یادداشت های روزانه معلم، و بازخوردهای دانش آموزان و والدین استفاده شد. همچنین برای ارزیابی پیشرفت، از جداول تحلیلی کیفی با معیارهای ارزشیابی توصیفی (خیلی خوب، خوب، قابل قبول، نیاز به تلاش) در زمینه هایی مانند مشارکت کلاسی، تعامل اجتماعی، و آرامش رفتاری بهره گرفته شد. نتایج نهایی نشان داد که پس از طی یک فرآیند چندمرحله ای، اضطراب دانش آموز به شکل محسوسی کاهش یافت، سطح مشارکت او در فعالیت های کلاسی افزایش پیدا کرد و به مرور توانست با هم کلاسی ها ارتباط موثر برقرار کند. بهبود در رفتار و احساس امنیت در محیط کلاس، سبب شد تا سایر ابعاد آموزشی و اجتماعی دانش آموز نیز رشد قابل توجهی پیدا کند. این اقدام پژوهی نشان می دهد که با اتخاذ روش های انسانی، انعطاف پذیر و مبتنی بر تعامل مثبت، می توان حتی در شرایط چالش برانگیز، فضایی امن و حمایت گر برای رشد دانش آموزان ایجاد کرد. همچنین این تجربه برای من به عنوان معلم، یک یادآوری جدی بود که توجه به بهداشت روانی دانش آموزان در کنار آموزش علمی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پایان پژوهش، پیشنهاداتی برای سایر معلمان و کارشناسان آموزشی ارائه شده است تا در مواجهه با دانش آموزان تازه وارد مضطرب، بتوانند راهکارهایی عملی و اثربخش اتخاذ نمایند.

کلیدواژه ها:

استرس ، اضطراب ، گوشه گیری ، دانش آموزان ، معلم