آموزش اخلاق و مسئولیت اجتماعی در مدارس و تاثیر آن بر روحیه همبستگی اجتماعی

نظام های آموزشی در قرن بیست و یکم، فراتر از رسالت انتقال دانش، وظیفه حیاتی تربیت شهروندانی اخلاقی و مسئولیت پذیر را بر عهده دارند. این پژوهش به تحلیل جامع آموزش اخلاق و مسئولیت اجتماعی در مدارس و تاثیر آن بر روحیه همبستگی اجتماعی می پردازد. این پژوهش بر این مبنا استوار است که "آموزش اخلاق و مسئولیت اجتماعی نه به صورت یک درس مجزا، بلکه به عنوان یک فرآیند جامع و نفوذی در تمامی ابعاد مدرسه (Curriculum, Pedagogy, School Culture)، توانایی حیاتی برای پرورش «استدلال اخلاقی پیشرفته» و «حس تعلق مشترک» در دانش آموزان دارد؛ این فرآیند، از طریق ترویج ارزش های مشترک و مشارکت مدنی فعال، به طور معناداری به تقویت اعتماد اجتماعی، کاهش تعارضات و افزایش روحیه همبستگی اجتماعی منجر می شود."نظریه رشد اخلاقی کوهلبرگ (Kohlberg's Stages of Moral Development) و نظریه همبستگی اجتماعی دورکیم (Durkheim's Social Cohesion Theory) چارچوب های اصلی برای مدل سازی این تاثیر هستند. یافته ها حاکی از آن است که مدل های یادگیری خدمتی (Service Learning)، بحث های مبتنی بر معضل اخلاقی و ایجاد فرهنگ مدرسه ای دموکراتیک، موثرترین راهکارها برای توسعه قضاوت اخلاقی و انتقال ارزش ها به عمل هستند. با این وجود، چالش هایی مانند پلورالیسم ارزشی در جامعه، فقدان مدل های ارزیابی موثر و کمبود آموزش معلمان وجود دارد. در نهایت، راهکارهای عملی برای یکپارچه سازی آموزش اخلاق در کل نظام مدرسه به منظور دستیابی به جامعه ای با انسجام بالاتر ارائه می شود.

کلیدواژه ها:

آموزش اخلاق ، مسئولیت اجتماعی ، همبستگی اجتماعی (Social Cohesion) ، یادگیری خدمتی (Service Learning) ، رشد اخلاقی کوهلبرگ ، فرهنگ مدرسه ، مشارکت مدنی ، استدلال اخلاقی.