بررسی اثر کارگاه های مهارت زندگی بر بهبود رفتارهای اجتماعی دانش آموزان ابتدایی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر کارگاه های آموزش مهارت های زندگی بر بهبود رفتارهای اجتماعی دانش آموزان ابتدایی شهرستان سربیشه در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۴ انجام شد. با توجه به اهمیت سال های ابتدایی تحصیل در شکل گیری پایه های شخصیتی، اجتماعی و هیجانی دانش آموزان، آموزش مهارت های زندگی به عنوان ابزاری موثر برای ارتقای سلامت روان و بهبود تعاملات اجتماعی آنان مورد توجه قرار گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی مدارس شهرستان سربیشه بود که از میان آنان ۶۰ نفر (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه رفتار اجتماعی بود که پایایی و روایی آن توسط متخصصان آموزش و روان شناسی تایید گردید.برنامه آموزش مهارت های زندگی در قالب هشت جلسه ۹۰ دقیقه ای شامل محورهای خودآگاهی، ارتباط موثر، همدلی، کنترل خشم، تصمیم گیری، حل مسئله، مدیریت هیجان ها و مسئولیت پذیری برای گروه آزمایش اجرا شد؛ در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان جلسات، پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد و داده ها با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل کوواریانس (ANCOVA) تحلیل گردید.نتایج نشان داد که میانگین نمرات رفتار اجتماعی در گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل است. به عبارت دیگر، آموزش مهارت های زندگی توانست سطح همکاری، همدلی، احترام به دیگران، کنترل خشم و مسئولیت پذیری دانش آموزان را افزایش دهد. بیشترین میزان تاثیر در مولفه های کنترل خشم و احترام به دیگران مشاهده شد. یافته ها تایید می کند که مهارت های زندگی با تاکید بر خودآگاهی و تنظیم هیجان، موجب رشد هیجانی و در نتیجه بهبود رفتارهای اجتماعی می شوند.نتایج این مطالعه همسو با پژوهش های داخلی و بین المللی است که تاکید دارند آموزش مهارت های زندگی می تواند به عنوان روشی پیشگیرانه و تقویتی در محیط های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. اجرای این کارگاه ها در مدارس ابتدایی نه تنها به بهبود روابط میان دانش آموزان و کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کمک می کند، بلکه موجب ارتقای فضای روانی-اجتماعی مدرسه و افزایش کیفیت تعاملات یادگیری می گردد. بر این اساس، توصیه می شود برنامه آموزش مهارت های زندگی در قالب واحدهای تربیتی منظم در مدارس استان خراسان جنوبی گنجانده شود تا زمینه رشد همه جانبه دانش آموزان فراهم آید.

کلیدواژه ها:

مهارت های زندگی ، رفتار اجتماعی ، کارگاه آموزشی