ارایه الگوی گزارشگری زیست محیطی: براساس استاندارد جهانی گزارشگری زیست محیطی GRI

هدف: در عصر حاضر، مسئولیت زیست محیطی به عنوان یکی از ارکان اساسی عملکرد پایدار شرکت ها در سطح جهانی شناخته می شود. با این حال، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با چالش های جدی در زمینه افشای اطلاعات زیست محیطی مواجه هستند، چراکه الگوی مشخصی برای گزارشگری این ابعاد با تاکید بر انطباق با استانداردهای جهانی گزارشگری زیست محیطی وجود ندارد. هدف این پژوهش، توسعه و ارائه یک الگوی جامع برای افشای ابعاد مختلف مسئولیت زیست محیطی در گزارش های سالانه شرکت ها، مطابق با استاندارد گزارشگری زیست محیطی نسل چهارم است.روش: این مطالعه از روش پیمایش توصیفی استفاده می کند و هدف آن ارایه الگوی گزارشگری زیست محیطی برای  شرکت های بازار سرمایه ایران است. در ابتدا، یک مطالعه برای توسعه چک لیستی برای گزارشگری زیست محیطی بر اساس راهنماها و استانداردهای بین المللی انجام شد. سپس، یک پرسشنامه طراحی شد تا اهمیت اقلام پیشنهادی در چک لیست را ارزیابی کند. برای اعتبارسنجی این چارچوب در برابر واقعیات بازار سرمایه ایران، نظرات خبرگان جمع آوری شد و از ضریب آلفای کرونباخ برای ارزیابی قابلیت اطمینان استفاده شد. علاوه بر این، روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی برای تحلیل اعتبار ساختاری و استخراج مولفه ها و شاخص های نهایی استفاده شد. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاه، مدیران شرکت های پذیرفته شده و کارشناسان مسئولیت زیست محیطی بود که در نهایت نمونه ای متشکل از ۲۸۶ پاسخ دهنده آگاه در بستر ایران در سال ۱۴۰۱  را تشکیل دادند.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که گزارشگری زیست محیطی باید شامل عناصر کلیدی نظیر انتشار گازهای گلخانه ای، مصرف انرژی، مدیریت فاضلاب و پسماند، تنوع زیستی، هزینه ها و سرمایه گذاری های حفاظت از محیط زیست، منابع آب و محصولات و خدمات باشد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که مدل پیشنهادی برای گزارشگری زیست محیطی به طور قابل توجهی شفافیت و پاسخگویی شرکت ها را در رابطه با مسئولیت های زیست محیطی آنها افزایش می دهد. شرکت های بورسی باید اثرات محیطی فعالیتهای خود را در گزارشگری زیست محیطی لحاظ کنند. سازمان بورس باید به ارزیابی این گزارش ها بپردازد و استانداردهای افشای اطلاعات زیست محیطی در ایران تدوین شود تا همه شرکت ها ملزم به انتشار این گزارش ها شوند.نوآوری: این مطالعه برای اولین بار برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، الگوی جامع و بومی شده نسل چهارم گزارشگری زیست محیطی را ارائه می دهد که علاوه بر انطباق با استانداردهای بین المللی، با شرایط اقتصادی، فرهنگی و قانونی ایران سازگار شده است.

کلیدواژه ها:

گزارشگری زیست محیطی ، GRI ، افشای اطلاعات ، مسئولیت زیست محیطی شرکت ها ، بورس اوراق بهادار تهران