بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی با حساسیت پذیری به اضطراب با میانجیگری انگیزش تحصیلی در بین دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بوکان

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی با حساسیت پذیری به اضطراب در دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بوکان، با نقش میانجی گر انگیزش تحصیلی انجام شد و به دنبال شناسایی پیوندهای ساختاری این متغیرها برای ارائه راهکارهای موثر آموزشی و روانی بود. این مطالعه از نظر ماهیت، توصیفی-همبستگی و از نظر هدف، کاربردی محسوب می شود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بوکان به تعداد ۸۷۶۰ نفر بود که حجم نمونه بر اساس جدول مورگان، ۳۶۸ نفر تعیین و به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل چهار پرسشنامه ی استاندارد هوش هیجانی بار-آن، خودکارآمدی تحصیلی CASES، انگیزش تحصیلی هارتر (۱۹۸۱) و حساسیت پذیری به اضطراب ASI-۳ تیلور (۲۰۰۷) بودند و تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) در نرم افزارهای SPSS و AMOS صورت گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بین خودکارآمدی تحصیلی و حساسیت پذیری به اضطراب، رابطه منفی و معناداری وجود دارد (۰.۶۶- = β)؛ همچنین، بین هوش هیجانی و حساسیت پذیری به اضطراب نیز رابطه منفی و معناداری به دست آمد (۰.۶۲- = β). این یافته ها نشان دهنده آن است که افزایش هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی، به طور موثری حساسیت اضطرابی دانش آموزان را کاهش می دهد. با این حال، علی رغم وجود روابط مثبت و معنادار مستقیم بین متغیرهای مستقل و میانجی، نقش میانجی گر انگیزش تحصیلی در روابط بین هوش هیجانی/خودکارآمدی و حساسیت پذیری به اضطراب، طبق معیارهای مدل سازی معادلات ساختاری تایید نشد. در نهایت، هرچند نقش میانجی انگیزش تحصیلی در مدل تایید نگردید، نتایج بر تاثیر قوی و مستقیم عوامل روانی-اجتماعی در کاهش آسیب پذیری هیجانی در دانش آموزان متوسطه تاکید می کند که لزوم تمرکز بر آموزش مهارت های هیجانی و تقویت خودباوری تحصیلی در محیط های آموزشی را ضروری می سازد.

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی ، خودکارآمدی تحصیلی ، حساسیت پذیری به اضطراب ، انگیزش تحصیلی ، دانش آموزان متوسطه