آسیب شناسی کمبود «هوش هیجانی معلمان» در مدیریت چالش های تربیتی و فرهنگی مدارس شهر سراوان: ارائه الگوی بومی سازی شده آموزش هیجانی

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی عمیق نقش هوش هیجانی معلمان در مواجهه با چالش های تربیتی مدارس شهر سراوان و ارائه یک مدل پیشنهادی برای ارتقای این مهارت در دستور کار قرار گرفته است. اهمیت این موضوع به دلیل موقعیت جغرافیایی و فرهنگی خاص سراوان، که تنوع قومیتی و مسائل بومی را به چالش های رایج تربیتی (مانند بی انگیزگی تحصیلی، پرخاشگری و تعارضات فرهنگی-دینی) می افزاید، دوچندان می شود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای و از نظر ماهیت، ترکیبی (کمی-کیفی) است. در بخش کمی، جامعه آماری شامل ۲۵۰ نفر از معلمان دوره های متوسطه اول و دوم شهر سراوان است که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای و پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی بار-آن (EQ-i) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در بخش کیفی، با ۲۰ نفر از مدیران، معاونان پرورشی و مشاوران مدارس مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد تا مصادیق چالش های بومی و نحوه واکنش معلمان بررسی شود. نتایج اولیه بخش کمی نشان داد که میانگین نمره معلمان در مولفه های خودتنظیمی هیجانی و مهارت های اجتماعی (همدلی فرهنگی) به طور معناداری کمتر از حد متوسط است، و این کمبود با افزایش موارد پرخاشگری در کلاس (ضریب همبستگی ) و مقاومت دانش آموزان در برابر محتوای تربیتی (ضریب ) همبستگی مثبت دارد. همچنین، یافته های کیفی حاکی از آن بود که ناتوانی در مدیریت اختلافات قومی دانش آموزان و عدم درک تفاوت های فرهنگی منطقه، اصلی ترین مصداق کمبود هوش هیجانی بوده است. در نهایت، بر اساس این آسیب شناسی، الگوی سه مرحله ای آموزش هوش هیجانی بومی سازی شده، شامل «درک زمینه های فرهنگی»، «مدیریت تعارض قومی» و «خودآگاهی حرفه ای معلم» ارائه گردید. این پژوهش، ضرورت بازنگری فوری در برنامه های آموزش ضمن خدمت معلمان سراوان را تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی معلمان ، چالش های تربیتی ، آموزش و پرورش سراوان ، مدیریت کلاس درس ، آسیب شناسی فرهنگی ، خودتنظیمی هیجانی