مهارت های زندگی و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدرسه: مرور دیدگاه های علوم اجتماعی و امور تربیتی

مدرسه به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی و تربیتی، نقشی محوری در شکل گیری شخصیت، ارزش ها و رفتار دانش آموزان دارد. در دهه های اخیر، افزایش آسیب های اجتماعی در میان نوجوانان از جمله پرخاشگری، افت تحصیلی، مصرف مواد و انزوای اجتماعی، توجه پژوهشگران و سیاست گذاران آموزشی را به ضرورت تقویت برنامه های پیشگیرانه جلب کرده است. یکی از موثرترین این برنامه ها، آموزش مهارت های زندگی به دانش آموزان است. مهارت هایی همچون تصمیم گیری، حل مسئله، تفکر انتقادی، کنترل هیجان و ارتباط موثر، توانایی آنان را برای مقابله با فشارهای فردی و اجتماعی افزایش می دهد و زمینه رشد سالم تر را فراهم می سازد.پژوهش های علوم اجتماعی بر اهمیت عوامل ساختاری و فرهنگی در بروز آسیب ها تاکید دارند، در حالی که مطالعات تربیتی بیشتر به نقش آموزش مستقیم این مهارت ها در مدرسه می پردازند. مقاله حاضر با رویکرد مروری و میان رشته ای، به بررسی و تحلیل دیدگاه های جامعه شناختی و تربیتی در ارتباط با مهارت های زندگی و نقش آن ها در پیشگیری از آسیب های اجتماعی می پردازد. نتایج مرور نشان می دهد که آموزش منظم و نظام مند این مهارت ها در محیط مدرسه می تواند موجب تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش همبستگی، ارتقای مسئولیت پذیری، بهبود سلامت روانی و کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر شود.بر این اساس، پیشنهاد می شود که برنامه های آموزشی و پرورشی مدارس با بهره گیری از یافته های علوم اجتماعی و تربیتی، بیش از گذشته به آموزش مهارت های زندگی توجه کنند. این امر می تواند نه تنها کیفیت یادگیری و تربیت دانش آموزان را ارتقا بخشد، بلکه به پیشگیری پایدار از آسیب های اجتماعی در سطح مدرسه و جامعه نیز منجر شود

کلیدواژه ها:

مهارت های زندگی ، آسیب های اجتماعی ، علوم اجتماعی ، امور تربیتی ، مدرسه