بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی و محتوای دیجیتال بر هویت فرهنگی، رفتار اجتماعی و اخلاق فردی دانش آموزان

در سال های اخیر، فضای مجازی با گسترش دامنه نفوذ خود به یکی از مهم ترین محیط های یادگیری و تعامل نوجوانان تبدیل شده و شیوه های شکل گیری هویت و الگوهای رفتاری آنان را دستخوش تغییر کرده است. حضور گسترده دانش آموزان در شبکه های اجتماعی، آنان را با مجموعه ای متنوع از ارزش ها، هنجارها و سبک های زندگی روبه رو می سازد که می تواند هم به تقویت مهارت های ارتباطی و بازتولید عناصر مثبت فرهنگ ملی بینجامد و هم خطر گسست از سنت ها و بروز رفتارهای ناسازگار با هنجارهای اخلاقی را به همراه داشته باشد. شبکه های اجتماعی در صورت بهره گیری آگاهانه و هدایت شده، می توانند به بستری برای پرورش خلاقیت، گسترش افق های فرهنگی و تقویت روحیه مشارکت اجتماعی دانش آموزان بدل شوند. بااین حال، نبود آموزش کافی در زمینه اخلاق دیجیتال، خطر افت کیفیت روابط چهره به چهره، بروز هیجان های زودگذر و تضعیف مرزهای مسئولیت پذیری را افزایش می دهد. میزان بهره گیری از محتواهای سرگرمی محور در مقایسه با محتوای آموزشی و فرهنگی، رابطه معناداری با سردرگمی هویتی و گرایش به الگوهای ناپایدار رفتاری دارد و ضرورت تقویت سواد رسانه ای را برجسته می سازد. برای دستیابی به تعادلی سازنده میان فرصت ها و تهدیدهای فضای دیجیتال، لازم است برنامه های جامع در سطح مدرسه و خانواده تدوین شود؛ برنامه هایی که ضمن آموزش مهارت های انتخاب و ارزیابی محتوا، دانش آموزان را به مسئولیت پذیری، احترام به حقوق دیگران و تقویت پیوند با ارزش های فرهنگی جامعه ترغیب کند.

کلیدواژه ها:

شبکه های اجتماعی ، محتوای دیجیتال ، هویت فرهنگی ، رفتار اجتماعی ، اخلاق فردی ، دانش آموزان