بین رشته ای سازی از طریق هوش مصنوعی: از ترجمه متون علمی تا شبیه سازی آزمایش های شیمی

هوش مصنوعی در سال های اخیر به یکی از کلیدی ترین فناوری های تحول آفرین در حوزه آموزش و پژوهش بدل شده است. مدل های زبانی، سامانه های ترجمه ماشینی و نرم افزارهای شبیه سازی علمی نه تنها در علوم رایانه ای بلکه در آموزش زبان، علوم پایه و به ویژه شیمی جایگاه ویژه ای یافته اند. این ابزارها قادرند حجم عظیمی از متون علمی را در کوتاه ترین زمان ترجمه کرده و دسترسی به دانش روز را برای معلمان، دانش آموزان و پژوهشگران هموار کنند. از سوی دیگر، شبیه سازی های شیمیایی مبتنی بر هوش مصنوعی شرایطی را فراهم می کنند که دانش آموزان حتی در غیاب امکانات آزمایشگاهی بتوانند آزمایش های پیچیده و پرهزینه را تجربه کنند. مقاله حاضر با نگاهی تحلیلی و مروری به بررسی فرصت ها، تهدیدها و راهکارهای بهره گیری از هوش مصنوعی در دو حوزه «ترجمه متون علمی» و «شبیه سازی آزمایش های شیمی» می پردازد. یافته ها نشان می دهند که بهره گیری از این فناوری ها علاوه بر ارتقای عدالت آموزشی، سبب افزایش کیفیت یادگیری میان رشته ای، تقویت مهارت های قرن ۲۱ و ایجاد بسترهایی برای نوآوری آموزشی می شود. در عین حال، چالش هایی همچون وابستگی بیش ازحد به فناوری، دقت پایین در ترجمه تخصصی، تهدیدهای اخلاقی و شکاف دیجیتال می تواند اثرات مثبت این فناوری را محدود کند. این مقاله نتیجه می گیرد که برای تحقق کامل پتانسیل هوش مصنوعی در آموزش میان رشته ای، نیازمند سیاست گذاری هوشمندانه، آموزش معلمان، و توسعه زیرساخت های فناورانه هستیم