اقدام پژوهی چگونه توانستم تعامل بین دانش آموزان را در فعالیت های گروهی بهبود ببخشم؟

پس از مشاهده مکرر ضعف در تعامل و همکاری اثربخش دانش آموزان در هنگام اجرای فعالیت های گروهی، تصمیم به انجام این اقدام پژوهی گرفتم. مشکل اصلی زمانی مشهود بود که به رغم تاکید بر کار گروهی به عنوان یک روش تدریس فعال و موثر، دانش آموزان یا دچار انزوا، سلطه گری، یا بی نظمی می شدند. برخی از دانش آموزان فعال و مسلط، تمام کار را به تنهایی انجام می دادند، در حالی که سایرین منفعل باقی می ماندند، و در مواردی نیز اختلافات و مشاجرات درون گروهی به شدت عملکرد آموزشی آن ها را تحت تاثیر قرار می داد. شواهد اولیه این وضعیت، از طریق مشاهده های مستقیم کلاسی، مصاحبه های کوتاه با دانش آموزان، و بررسی نتایج ضعیف فعالیت های گروهی جمع آوری شد.هدف اصلی این اقدام پژوهی، بهبود بخشیدن به سطح تعاملات اجتماعی، مسئولیت پذیری متقابل، و مشارکت همه جانبه دانش آموزان در بستر کار گروهی بود تا یادگیری عمیق تر و پایدارتر محقق شود. برای دستیابی به این هدف، مراحل مختلفی شامل مطالعه منابع نظری مرتبط با یادگیری مشارکتی (Cooperative Learning) و مهارت های ارتباطی و حل اختلاف، و سپس طراحی و اجرای یک چرخه اقدام (شامل طرح های موقتی و جایگزین) صورت پذیرفت.راهکارهای اصلی شامل: ۱. آموزش مستقیم مهارت های کار گروهی (مانند گوش دادن فعال، تقسیم نقش ها و مسئولیت پذیری)؛ ۲. استفاده از ساختارهای گروهی متنوع (مانند روش جیگساو یا گروه های سه گانه)؛ ۳. تدوین معیارهای روشن برای ارزیابی عملکرد فردی و گروهی (با تاکید بر فرایند و محصول)؛ و ۴. ایجاد فرصت های منظم برای بازخورد و تامل گروهی (Reflective Practice) بود.پس از اجرای طرح ها و گردآوری شواهد ثانویه (شامل پرسش نامه های سنجش میزان رضایت و تعامل، مصاحبه های عمیق تر، و مشاهده های ساختاریافته)، نتایج حاکی از بهبود چشمگیر در سطح تعامل و کیفیت مشارکت دانش آموزان در فعالیت های گروهی بود. دانش آموزان توانستند نقش های خود را بهتر بپذیرند، در حل اختلافات گروهی موفق تر عمل کنند، و در نهایت، کیفیت محصول نهایی کار گروهی ارتقا یافت. این اقدام پژوهی نشان داد که آموزش صریح و ساختاریافته مهارت های تعاملی، پیش شرط موفقیت یادگیری مشارکتی است.

کلیدواژه ها:

اقدام پژوهی ، تعامل دانش آموزان ، فعالیت گروهی ، یادگیری مشارکتی ، مهارت های اجتماعی ، مشارکت فعال ، مسئولیت پذیری.