کاربرد هوش مصنوعی در شخصی سازی آموزش برای ارتقای اثربخشی معلم

در دهه های اخیر، ظهور فناوری های نوین، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، نظام های آموزشی را با تحولات عمیق و بنیادینی روبه رو ساخته است. هوش مصنوعی به عنوان یکی از پیشروترین فناوری های قرن بیست ویکم، توانسته با تحلیل داده های گسترده و یادگیری ماشینی، نقش موثری در ارتقای کیفیت فرایندهای یاددهی و یادگیری ایفا کند. یکی از مهم ترین ظرفیت های این فناوری، شخصی سازی آموزش است؛ رویکردی که در آن محتوای درسی، شیوه تدریس، و مسیر یادگیری بر اساس ویژگی ها، علایق و نیازهای خاص هر یادگیرنده تنظیم می شود. در این میان، معلمان به عنوان رکن اصلی نظام آموزش و پرورش، بیش از پیش نیازمند ابزارهایی هستند که بتوانند عملکرد آموزشی خود را متناسب با تفاوت های فردی دانش آموزان بهینه سازند.پژوهش حاضر با هدف بررسی کاربرد هوش مصنوعی در شخصی سازی آموزش و تاثیر آن بر ارتقای اثربخشی معلمان انجام گرفته است. نوع تحقیق، کاربردی و از نظر روش، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقطع متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ می باشد و نمونه ای به حجم ۱۲۰ نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای با ۳۰ گویه در سه مولفه «کاربرد هوش مصنوعی در آموزش»، «شخصی سازی فرایند یادگیری» و «اثربخشی معلم» است که روایی محتوایی آن با نظر خبرگان تایید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ ۰/۸۹ برآورد شد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج تحقیق نشان داد بین میزان استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی و سطح اثربخشی آموزشی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، یافته ها بیانگر آن است که شخصی سازی آموزش، نقش میانجی مهمی در تقویت اثر هوش مصنوعی بر اثربخشی معلم ایفا می کند. بدین معنا که هرچه معلمان از ابزارهای هوشمند برای انطباق محتوای آموزشی با ویژگی های فردی دانش آموزان استفاده کنند، عملکرد حرفه ای و اثربخشی آنان افزایش می یابد. در مجموع، نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهره گیری هدفمند از ظرفیت های هوش مصنوعی، می تواند موجب بهبود کیفیت آموزش، افزایش انگیزه یادگیرندگان، ارتقای رضایت شغلی معلمان و تحول در شیوه های تدریس گردد. از این رو، توسعه سیاست های آموزشی مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی و توانمندسازی معلمان در این زمینه، ضرورتی اجتناب ناپذیر محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، شخصی سازی آموزش ، اثربخشی معلم ، آموزش هوشمند ، فناوری آموزشی