تاثیر هوش مصنوعی بر روش های ارزشیابی و سنجش پیشرفت تحصیلی در مدارس

ارزشیابی و سنجش پیشرفت تحصیلی همواره به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام آموزشی، نقشی تعیین کننده در هدایت فرآیندهای یاددهی-یادگیری و تعیین سرنوشت تحصیلی فراگیران ایفا کرده است. با این حال، روش های سنتی سنجش، به دلیل ماهیت ایستا، مقطعی و اغلب یکسان برای همه، با انتقادات جدی مبنی بر عدم توانایی در ارائه تصویری جامع و پویا از یادگیری مواجه بوده اند. ظهور هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری تحول آفرین، چشم انداز جدیدی را پیش روی حوزه ارزشیابی گشوده است. این مقاله مروری با هدف تحلیل تاثیرات عمیق هوش مصنوعی بر پارادایم ها، روش ها و ابزارهای سنجش پیشرفت تحصیلی در مدارس تدوین شده است. هوش مصنوعی با بهره گیری از قابلیت هایی نظیر یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی و تحلیل داده های کلان، امکان گذار از ارزشیابی های مقطعی و پایانی (Summative) به سمت ارزشیابی های تکوینی و مستمر (Formative) را فراهم می آورد. ابزارهایی مانند سیستم های نمره دهی خودکار، آزمون های تطبیقی کامپیوتری و ارزشیابی های پنهان در محیط های یادگیری بازی وار، می توانند بازخوردهای فوری، دقیق و شخصی سازی شده ای را به فراگیران و معلمان ارائه دهند. این فناوری همچنین امکان سنجش مهارت های پیچیده قرن بیست و یکم مانند تفکر انتقادی، خلاقیت و همکاری را که سنجش آنها با روش های سنتی دشوار است، تسهیل می کند. علی رغم این مزایای چشمگیر، استفاده از هوش مصنوعی در ارزشیابی با چالش های مهمی نیز همراه است. مسائلی همچون سوگیری الگوریتمی و تهدید عدالت آموزشی، نگرانی های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده های دانش آموزان، خطر کاهش مهارت های ارزیابی در معلمان و تاثیرات روانی نظارت مستمر بر فراگیران، از جمله دغدغه هایی هستند که نیازمند سیاست گذاری دقیق و طراحی مسئولانه این سیستم ها می باشند. این مقاله ضمن بررسی این فرصت ها و چالش ها، بر ضرورت اتخاذ یک رویکرد متعادل و انسان محور تاکید می کند که در آن هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای توانمندسازی معلمان و تعمیق فرآیند یادگیری به کار گرفته شود، نه جایگزینی برای قضاوت حرفه ای و تعامل انسانی.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، ارزشیابی تحصیلی ، سنجش پیشرفت ، یادگیری شخصی سازی شده ، تحلیل یادگیری