آموزش مهارت یادگیری و تاثیر آن بر بهبود عملکرد تحصیلی

در جهان امروز که سرعت تحولات علمی و فناوری به شکل چشمگیری افزایش یافته است، آموزش مهارت های یادگیری به عنوان یکی از مهم ترین عناصر ارتقای کیفیت نظام های آموزشی شناخته می شود. مهارت یادگیری مفهومی چندبعدی است که شامل آگاهی از فرایند یادگیری، توانایی برنامه ریزی، کنترل، ارزیابی و بازبینی مسیر یادگیری می شود. پژوهش های متعددی نشان داده اند که یادگیری موثر نه صرفا از طریق انتقال اطلاعات، بلکه از راه آموزش مهارت هایی حاصل می شود که به فرد کمک می کنند یادگیرنده ای خودتنظیم، خلاق و متفکر شود. آموزش مهارت های یادگیری موجب می شود دانش آموزان و دانشجویان نه تنها بر محتوای درسی تسلط پیدا کنند، بلکه نسبت به فرایند یادگیری خود نیز شناختی عمیق تر بیابند.در نظام های آموزشی سنتی، تمرکز عمدتا بر انتقال دانش و حفظ اطلاعات است، اما در نظام های آموزشی نوین، هدف اصلی توسعه مهارت هایی است که موجب یادگیری مادام العمر می شوند. مهارت یادگیری شامل توانایی استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی برای برنامه ریزی، نظارت و ارزیابی یادگیری است. این مهارت ها به یادگیرندگان کمک می کنند تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند، اهداف واقع بینانه تعیین کنند، از منابع موجود به نحو موثر بهره برداری نمایند و انگیزه درونی خود را برای یادگیری تقویت کنند.زمانی که یادگیرندگان از مهارت های یادگیری بهره مند می شوند، آنان قادر خواهند بود استقلال بیشتری در فرآیند تحصیلی خود نشان دهند. استقلال یادگیری موجب افزایش اعتمادبه نفس، احساس کنترل بر مسیر تحصیلی و انگیزش درونی می شود. چنین فرایندی به شکل مستقیم بر بهبود عملکرد تحصیلی اثرگذار است. یادگیرنده ای که می داند چگونه مطالعه کند، چگونه هدف گذاری نماید و چگونه بازخورد دریافت کند، در مواجهه با چالش های آموزشی عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. آموزش مهارت یادگیری در این میان، نقش واسطه ای بین انگیزش و موفقیت تحصیلی ایفا می کند.یکی از ابعاد مهم آموزش مهارت یادگیری، تاکید بر خودتنظیمی است. خودتنظیمی فرایندی است که طی آن یادگیرنده به طور آگاهانه یادگیری خود را هدایت، کنترل و ارزیابی می کند. فردی که مهارت خودتنظیمی را می آموزد، می تواند بر افکار منفی و اضطراب تحصیلی غلبه کند و با ایجاد عادات مطالعه موثر، عملکرد تحصیلی خود را ارتقا دهد. از سوی دیگر، آموزش راهبردهای یادگیری به دانش آموزان کمک می کند تا با استفاده از تفکر انتقادی، تحلیل مفاهیم و ارتباط دادن دانش های جدید با تجربیات قبلی، درک عمیق تری از مطالب داشته باشند.در محیط های آموزشی که بر مهارت یادگیری تاکید می شود، نقش معلم نیز از انتقال دهنده اطلاعات به تسهیل گر یادگیری تغییر می کند. معلم به جای تمرکز بر نتیجه، بر فرایند یادگیری و نحوه کسب دانش تاکید دارد. چنین رویکردی موجب می شود که تعاملات آموزشی به شکل پویا و دوطرفه صورت گیرد و دانش آموزان با احساس مسئولیت بیشتر در یادگیری خود مشارکت کنند.

کلیدواژه ها:

مهارت یادگیری ، عملکرد تحصیلی ، خودتنظیمی ، انگیزش درونی ، یادگیری مادام العمر ، راهبردهای یادگیری ، آموزش موثر