استراتژی تقویت تفکر انتقادی در دانش آموزان

هدف از این مقاله، بررسی اهمیت و ارائه استراتژی های عملی برای تقویت مهارت تفکر انتقادی در دانش آموزان نظام آموزشی ایران است. در عصر حاضر که با انفجار اطلاعات و پیچیدگی های روزافزون مواجه ایم، توانایی تحلیل، ارزیابی، و استدلال منطقی به عنوان یک ضرورت حیاتی برای موفقیت فردی و توسعه اجتماعی شناخته می شود. تفکر انتقادی صرفا یک مهارت ذهنی نیست، بلکه یک نگرش فعال و هدفمند است که فرد را قادر می سازد تا در مورد آنچه می پذیرد یا انجام می دهد، قضاوت های عقلانی و مستدل داشته باشد. این پژوهش با رویکردی تحلیلی و تبیینی، ابتدا به مفهوم پردازی تفکر انتقادی و اجزای آن (شامل تحلیل، استنباط، ارزشیابی، تبیین، و خودتنظیمی) پرداخته، سپس ضرورت آن را در برنامه درسی و زندگی دانش آموزان مورد تاکید قرار می دهد. در بخش های اصلی، راهبردها و روش های تقویت این مهارت در محیط های آموزشی مختلف (کلاس درس، مدرسه، و خانواده) به تفصیل شرح داده شده است. از جمله این استراتژی ها می توان به یادگیری مبتنی بر پرسش و مسئله (PBL)، مناظره و بحث های گروهی ساختاریافته، معلم به عنوان تسهیل گر، آموزش فراشناختی (فکر کردن درباره تفکر) و طراحی سوالات باز و چالش برانگیز اشاره کرد. نتایج مطالعات نشان می دهد که برای موفقیت در این امر، لازم است رویکردهای سنتی تدریس (معلم محور) به رویکردهای فعال و دانش آموزمحور تغییر یابد. در نهایت، با تاکید بر نقش حیاتی معلمان و نیاز به بازنگری در برنامه های درسی، پیشنهادات اجرایی برای سیاست گذاران آموزشی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

تفکر انتقادی ، دانش آموزان ، استراتژی های آموزشی ، پرسشگری ، حل مسئله ، فراشناخت ، تعلیم و تربیت ایران ، فلسفه برای کودکان (P۴C).