روند چند جانبه گرایی بین المللی و راهبرد شرقی ایران

در این مقاله تلاش شده تا با در نظر گرفتن روند چند جانبه گرایی نظام بین المللی، اهمیت راهبرد شرقی و جایگاه و نقش ایران را مورد بحث قرارداده و فرصتها، امکانها و محدودیتهای نظام بین المللی برای سیاست شرقی بیان شود. نکته محوری در این مقاله آنست که نظام بین المللی در هر عصری تاثیری اساسی بر رفتار دولتها و تعیین هنجارها دارد و از این رو، ارائه درکی روشن از آن می تواند، در تبیین و تحلیل سیاست بین المللی آن دوره و سیاست خارجی قدرتهای جهانی و منطقه ای به ما کمک کند. پرسش اصلی مقاله آنست که دولتهای اوراسیایی و نیز ایران چه نقشی در شکل دهی به نظام بین المللی آینده خواهند داشت و جایگاه ایران در این روند چگونه قابل توضیح است؟ ایده ای که در اینجا ارائه می شود آنست که روند جایگزین برای شکل دهی به نظام بین المللی آینده به همکاری گسترده تر قدرتهای بزرگ و منطقه ای اوراسیایی دارد و بدون چنین تعاملاتی، امکان مشارکت در شکل دهی به این ساختار به شدت محدود خواهد ماند و راهبرد شرقی ایران نیز با چنین هدفی اتخاذ شده است. برای بررسی این ایده، نخست به بحث در باره نظام بین المللی در سه دهه اخیر می پردازیم. سپس، روند های موجود برای شکل دهی به نظام آینده را بررسی می کنیم و در پایان با بحث در مورد سیاست شرقی و همکاری های ایران و روسیه به نتیجه گیری می پردازیم.

کلیدواژه ها:

نظام بین المللی ، چند جانبه گرایی ، راهبرد شرقی ، ایران ، روسیه ، چین ، روابط ایران و روسیه