بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر احساس مسئولیت اجتماعی در رشد اخلاقی دانش آموزان ابتدایی

نظام آموزش ابتدایی، نخستین و بنیادی ترین عرصه در شکل گیری شخصیت، ارزش ها و نگرش های اخلاقی کودکان به شمار می آید. در این مقطع، معلمان و محیط مدرسه نقشی اساسی در پرورش احساس مسئولیت، نوع دوستی و پایبندی به هنجارهای اجتماعی ایفا می کنند. یکی از رویکردهای نوین آموزشی که در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران علوم تربیتی قرار گرفته، آموزش مبتنی بر احساس مسئولیت اجتماعی است. این نوع آموزش با هدف پرورش شهروندانی متعهد، اخلاق مدار و همدل، تلاش می کند تا یادگیری را از حالت صرفا شناختی به عرصه های هیجانی، اجتماعی و اخلاقی گسترش دهد.مطالعات متعدد داخلی و خارجی نشان می دهند که مشارکت فعال دانش آموزان در فعالیت های گروهی، پروژه های خدمات اجتماعی و برنامه های مدرسه محور، می تواند زمینه ساز رشد حس همدلی، همکاری، احترام متقابل و مسئولیت پذیری در آنان شود. آموزش مبتنی بر مسئولیت اجتماعی همچنین با تقویت خودنظارتی اخلاقی، کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و ارتقای انسجام اجتماعی در کلاس درس ارتباط معناداری دارد.در این مقاله مروری، با تحلیل یافته های پژوهشی معتبر، ابعاد نظری و عملی آموزش مبتنی بر مسئولیت اجتماعی بررسی و نقش آن در ارتقای رشد اخلاقی دانش آموزان ابتدایی تبیین شده است. نتایج نشان می دهد که تلفیق این رویکرد با برنامه های درسی، شیوه های مشارکتی و ارزشیابی های مبتنی بر رفتار اخلاقی، می تواند گامی موثر در تربیت نسلی آگاه، مسئول و اخلاق محور باشد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای بهبود طراحی و اجرای این نوع آموزش در نظام تعلیم و تربیت ایران ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

آموزش ابتدایی ، احساس مسئولیت اجتماعی ، رشد اخلاقی ، پرورش ارزش ها ، یادگیری مشارکتی ، تربیت شهروندی